Eenzaamheid bij dementie

62% van alleenwonenden met dementie voelt zich eenzaam

Een onderzoek uit Engeland(1) toont aan dat 40% van de mensen met dementie zich eenzaam voelt. Bij alleenwonenden loopt dit percentage op tot 62%. De grootste drempels voor mensen met dementie zijn:

• Gebrek aan vertrouwen (69%)

• Bang zijn in de war te raken (68%)

• Bang zijn te verdwalen (60%)

• Problemen met mobiliteit (59%) en fysieke gezondheid (59%)

• Anderen niet tot last willen zijn (44%)

• Gebrek aan passend vervoer (33%)

Rond dementie heerst in de samenleving nog veel onwetendheid en taboe. Hierdoor kan de persoon met de ziekte en zijn mantelzorger snel geïsoleerd raken.

Het hebben van dementie is moeilijk. Moeilijk voor mezelf, maar ook voor anderen. Ik heb het gevoel dat veel mensen het moeilijk vinden met mij om te gaan en daarom afstand houden. Ik kan niet uitleggen wat dementie voor mij betekent. Eigenlijk zou ik willen dat ik het niet hoef uit te leggen .

(Vrouw met dementie uit Bladel)

Er zijn verschillende initiatieven die bijdragen om eenzaamheid bij dementie te verminderen.

Dementievriendelijke gemeenschappen

Vanaf 2012 zijn in Brabant initiatieven ontstaan voor een “dementievriendelijke gemeenschap”. Hoewel er veel verschil is in aanpak en resultaat kunnen we spreken van één belangrijke sociale beweging met een overeenkomstige visie. Het gaat over een beter leven voor mensen met dementie en hun mantelzorgers en vooral over een andere beeldvorming. De focus verschuift van een medische benadering naar een integrale aanpak om mensen met dementie zo lang mogelijk zelfstandig te laten deelnemen aan de samenleving. Inmiddels bestaan er in 30 Brabantse gemeenten lokale DVG netwerken. Ze proberen de hele gemeenschap te betrekken bij de inclusie van mensen met dementie: winkels, horeca, verenigingen, banken, gemeenschapsvoorzieningen, maar ook individuele burgers. Op de website www.dementievriendelijk.nl kunt u meer lezen over deze initiatieven.

Technologische hulpmiddelen

De ondersteuning van mensen met dementie door middel van technologie heeft zich sterk ontwikkeld. Er zijn bijvoorbeeld elektronische hulpmiddelen die fungeren als een soort geheugensteun, hulpmiddelen die voorkomen dat de betrokkene verdwaalt of ervoor zorgen dat deze makkelijk terug gevonden kan worden; de zogenaamde dwaalbeveiliging of GPS, maar ook bijvoorbeeld middelen waarbij de betrokkene hulp of zorg op afstand kan krijgen via een beeldscherm of sensoren die beweging en gedrag registreren zodat er gerichter hulp kan worden ingezet. De verschillende technologieën kunnen ervoor zorgen dat betrokkenen langer zelfstandig en veilig thuis kunnen blijven wonen. Daarnaast kunnen ze zowel de mens met dementie zelf als een mantelzorger meer vrijheid geven om buiten de deur dingen te ondernemen.

Een leuke interventie tegen eenzaamheid is Paro, een interactieve robot in de vorm van een zeehond. Wetenschappelijk onderzoek toonde verminderde eenzaamheid aan bij mensen die gedurende 12 weken contact hadden met de robotzeehond.

Geborgenheid van vroeger

‘Passende’ activiteiten, die aansluiten op vroegere ervaringen van mensen met dementie hebben meer invloed. Het is belangrijk dat mensen zich thuis voelen, vertrouwde dingen kunnen doen, met mensen die hun wereld begrijpen. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij dagbesteding in zorgboerderijen. Zorgboerderij Giersbergen is hier een mooi voorbeeld van.

Overeenkomst met lokale netwerken eenzaamheid

De aanpak van dementie heeft veel overeenkomsten met de aanpak van eenzaamheid. Ook rond eenzaamheid zien we in steeds meer gemeenten lokale netwerken ontstaan waarbij maatschappelijke organisaties, bedrijven en actieve burgers samenwerken om eenzaamheid te verminderen en voorkomen. Maatwerk is hierbij belangrijk. Interventies zijn alleen effectief als per individu goed gekeken wordt naar de oorzaken van de eenzaamheidsgevoelens en samen met de persoon naar activiteiten gezocht wordt die hierop aansluiten.

Samenwerking

Vooralsnog lijkt het erop dat de DVG netwerken en de lokale netwerken eenzaamheid los van elkaar opereren, ondanks de vele raakvlakken. We zijn zeer benieuwd naar goede voorbeelden waar betrokken partijen samenwerken. Kent u zo’n voorbeeld of hebt u goede tips? Laat ons het s.v.p. weten via info@dementievriendelijk.nl.