De afspraken die huisartsen en zorgverzekeraars maken over samenwerking in de regio lopen sterk uiteen. Ook blijkt de behoefte aan zorg in de regio nog niet overal voldoende in kaart gebracht. Dat blijkt uit de Monitor contractafspraken huisartsenzorg en multidisciplinaire zorg die de Nederlandse Zorgautoriteit voor de 1e keer publiceert. In deze monitor bekijken we de afspraken tussen huisartsen en zorgverzekeraars in het licht van het bestuurlijk akkoord huisartsenzorg 2019-2022.
Een belangrijke afspraak in het bestuurlijk akkoord is dat de huisartsenzorg beter wordt afgestemd op de daadwerkelijke behoefte aan zorg in een regio, een gemeente of een wijk. Hiervoor is goed inzicht in de zorgbehoefte noodzakelijk. In sommige regio’s is dit inzicht voorhanden. Het is de basis voor de afspraken die zorgverzekeraars en huisartsen met elkaar maken om te zorgen voor een passend zorgaanbod. Maar in andere regio’s moet op dit gebied nog veel gebeuren.
Zorgverzekeraars maken maatwerkafspraken met samenwerkingsverbanden van huisartsen en andere zorgverleners voor multidisciplinaire zorg. Het gaat bijvoorbeeld om inmiddels 'standaard' ketenzorg voor mensen met diabetes en COPD. Maar ook om bredere afspraken over multidisciplinaire afstemming en zorglevering. We zien dat de mate waarin deze bredere afspraken tot stand komen regionaal sterk verschilt. Mooie voorbeelden zijn alternatieve zorgprogramma’s voor kwetsbare mensen en inhoudelijke afspraken met andere zorgaanbieders als ziekenhuizen, ggz-instellingen, wijkverpleging en apothekers, maar ook met gemeenten. Maar deze brede afspraken komen nog niet in elke regio tot stand.
Vrijwel alle huisartsen in Nederland hebben een contract met een zorgverzekeraar voor de basis-huisartsenzorg. Dat is vaak de grootste verzekeraar in een regio. De andere verzekeraars volgen meestal deze afspraken. Hier worden standaardcontracten voor gebruikt in de vorm van een keuzemenu. Huisartsen kunnen keuzes maken voor aanvullende vergoedingen, voor het zorgaanbod, afgestemd op eigen werkwijze en patiënten. De door de NZa vastgestelde maximumtarieven voor huisartsenzorg worden in alle contracten vrijwel geheel overgenomen. Het aanvullende deel van de zorg waarvoor vrije tarieven gelden, landt in de vorm van een keuzemenu in de standaardcontracten. De huisartsen die deelnamen aan een door de NZa uitgezette enquête zijn niet tevreden over de contracten. Zij vinden dat de huidige contracten hen onvoldoende in staat stellen om meer tijd voor de patiënt uit te trekken.
Goede afspraken over de noodzakelijke zorg in een regio ontstaan vooral vanuit een constructieve relatie tussen zorgverzekeraars en zorgaanbieders. We zien echter dat zorgverzekeraars en zorgaanbieders nog te vaak tegenover elkaar staan in de contractonderhandelingen. De discussie gaat dan over de wijze van indexering van delen van zorg of de tariefonderbouwing van een specifiek onderdeel. We merken dat de huidige complexe manier waarop de huisartsenzorg bekostigd wordt hierbij niet mee werkt. Daarom zetten we in op vereenvoudiging van de bekostiging van de huisartsenzorg.
