Binnen het programma Passende zorgpraktijken heeft Zorginstituut Nederland in kaart gebracht welke vormen van zorgcontracten nu al gebruikt worden om passende zorg te contracteren. De inzichten zijn opgeschreven in een handreiking voor passend contracteren, waarin het contracteren van gezamenlijke besluitvorming centraal staat. Gezamenlijke besluitvorming gaat over het gesprek tussen patiënt en arts, en ook over het goed inrichten van de organisatie van zorg en procesafstemming. De handreiking is gemaakt ter inspiratie voor inkopers van verzekeraars en verkopers bij ziekenhuizen die bezig zijn met contractbesprekingen.
De handleiding geeft verschillende voorbeelden van passende zorg contracteren. Een goed voorbeeld is het Passend behandelplan van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG). Het UMCG en zorgverzekeraar Zilveren Kruis brachten in dit voorbeeld gezamenlijke besluitvorming in de praktijk én maakten hierover goede afspraken voor contracteren. In het Passend behandelplan van het UMCG staat de patiënt centraal, waardoor patiënten behandelopties krijgen die passen bij hun persoonlijke situaties en voorkeuren. Hierbij speelt gezamenlijke besluitvorming een grote rol, omdat een passend behandelplan vraagt om een intensieve samenwerking tussen zorgprofessionals, de patiënt en diens naasten. Om de organisatie van deze zorg te contracteren, is vertrouwen nodig tussen ziekenhuizen en zorgverzekeraars. Daarin hebben het UMCG en Zilveren Kruis de eerste brug geslagen: met wederzijds vertrouwen hebben zij passende zorg voorrang gegeven door een meerjarig contract te sluiten.
Het contracteren van passende zorg kan nu al, is de boodschap uit de Handreiking contracteren van gezamenlijke besluitvorming binnen de medisch-specialistische zorg. Contracteren is een belangrijk onderdeel bij het opschalen van passende zorg in de ziekenhuiszorg. Want als zorgaanbieders en zorgverzekeraars goede afspraken maken, kan meer passende zorg worden geleverd. Daarom staat in de handreiking ook een kort stappenplan om zorginkopers en zorgverkopers snel op weg te helpen in het kiezen van een passende contractvorm. En de drempel weg te nemen voor passend contracteren.
De praktijkvoorbeelden uit de handreiking laten zien dat vertrouwen en begrip de sleutel zijn voor passend contracteren. Om dit op grotere schaal door te kunnen zetten, moeten zorgverzekeraars en ziekenhuizen de omslag maken naar relationeel contracteren. Dat betekent dat we moeten sturen op langdurige samenwerking en wederzijds begrip en vertrouwen, in plaats van op productie en prijs. Het Integraal Zorgakkoord (IZA) benadrukt dat deze vorm van samenwerking noodzakelijk is voor de toekomst van de zorg.
Sneller, meer passende zorg in de praktijk! Dat is het gezamenlijk doel waaraan de IZA-partijen werken binnen het programma Passende zorgpraktijken. Het Zorginstituut heeft binnen dit programma de opdracht gekregen om goede voorbeelden van passende zorg op te halen en deze te publiceren ter inspiratie. Ook heeft het Zorginstituut de verantwoordelijkheid om dialoog en opschaling te verbeteren, door partijen samen te brengen en randvoorwaarden en belemmeringen te adresseren.
Elke IZA-partij is vervolgens verantwoordelijk en aanspreekbaar om binnen de eigen instrumenten activiteiten op te pakken die de opschaling van passende zorg bevorderen. Het Zorginstituut heeft dan weer de rol om deze activiteiten te monitoren, zodat partijen elkaar kunnen aanspreken op de voortgang van deze maatschappelijke opgave. Het programma loopt tot en met december 2025.
