In maart 2023 sloten FNV en werkgevers van dertien gecertificeerde instellingen (GI’s) een akkoord om de werkdruk voor jeugdbeschermers te verminderen. Het doel van dit akkoord is om het aantal cliënten er jeugdbeschermer stapsgewijs te verlagen tot uiteindelijk maximaal twaalf kinderen per fulltime medewerker in de loop van 2024. Deze norm – genaamd “Significant-norm” – is gebaseerd op ons onderzoek ‘Benodigde tijd per gezin voor de jeugdbescherming’ uit 2022. In het akkoord zijn ook afspraken gemaakt over het verlichten van de administratieve druk en het verbeteren van de werkomstandigheden. Inmiddels zijn we bijna een jaar verder. Hoe staat het ervoor?
Bekijk hier het Rapport
Gemeenten hanteerden verschillende tarieven om jeugdbescherming te vergoeden. Met de vaststelling van een nieuw landelijk tarief in oktober 2023 komt hier een einde aan. Dit landelijke tarief is een belangrijke stap voorwaarts om daadwerkelijk en structureel tot de beoogde caseload van zo’n 12 jeugdigen per jeugdbeschermer te kunnen komen. Een lagere caseload draagt bij aan het verlagen van de werkdruk voor jeugdbeschermers. Zo is er meer tijd en ruimte om de meest kwetsbare kinderen goed te beschermen en gezinnen te helpen. En ook om professionals voor de sector te behouden.
Deze financiële impuls is echter niet genoeg. Er zijn immers te weinig jeugdbeschermers om de beoogde caseloadverlaging te realiseren. Met ondersteuning van het programma AlleKansenBenut! proberen gecertificeerde instellingen (potentiële) zij-instromers te bereiken en in te laten stromen. Ook werken gecertificeerde instellingen aan verdere verlaging van de caseload door het werk slimmer te organiseren en waar mogelijk functiedifferentiatie toe te passen. Op deze manier kunnen jeugdbeschermers effectiever worden ingezet. De afgelopen periode hebben wij aan dit programma meegewerkt.
We zien dat het aantal jeugdigen met een beschermingsmaatregel afneemt. Ook dit draagt bij aan een verlaging van de caseload en de werkdruk. Deze ontwikkeling is overigens opvallend, aangezien het aantal kinderen met jeugdhulp in de eerste helft van 2023 juist was gestegen. Het is nog onduidelijk in hoeverre deze afname komt doordat betrokken hulpverleners andere oplossingen vinden om te gezinnen te helpen of dat betrokken partijen terughoudender zijn geworden om aan te sturen op een beschermingsmaatregel.
Jeugdbeschermers hebben een belangrijke rol in het vinden van passende jeugdhulp voor kinderen met een jeugdbeschermingsmaatregel. Een veelgehoord knelpunt van jeugdbeschermers is dat het proces om te komen tot passende jeugdhulp tot administratieve rompslomp en eindeloze, soms financieel gedreven discussies leidt. Jeugdbeschermers verliezen veel waardevolle tijd in dit proces die ten koste gaat van het begeleiden van kinderen en gezinnen. Vorig jaar ontwikkelden wij een handreiking ‘Vereenvoudigen verwijsproces’ om dit proces te vereenvoudigen. De handreiking bevat concrete oplossingen en handvatten om de (administratieve) lasten van jeugdbeschermers in het verwijsproces zo veel als mogelijk te beperken.
Met het recent gepubliceerde Kwaliteitskader Jeugdbescherming en de daarop gebaseerde Prestatiebeschrijvingen dragen we bij aan verdere verlichting van de vermindering van de werkdruk. Met het kwaliteitskader bieden we een overzicht van de geldende normen en regels voor de uitvoering van twee maatregelen: ondertoezichtstelling (ots) en de voogdijmaatregel. In de prestatiebeschrijvingen zijn activiteiten uitgewerkt die jeugdbeschermers moeten uitvoeren en de wijze waarop zij deze moeten uitvoeren. Beide documenten bieden een goede basis voor verdere contractuele afspraken tussen gemeenten en gecertificeerde instellingen, rekening houdend met een reële caseload en geldende kwaliteitseisen voor jeugdbeschermers. Minister Weerwind heeft in zijn brief aan de Tweede Kamer de voortgang op deze onderwerpen toegelicht.
