Meer dan 50.000 Rotterdamse huishoudens kampen met schuldproblemen, dat zijn meerdan 100.000 inwoners. 27.000 Rotterdammers zitten zelfs zo diep in de schulden, dat zij dieniet meer kunnen aflossen. Dit is de groep met problematische schulden. De gemeente is erin de periode 2012-2015 niet in geslaagd om het aantal inwoners met problematische schulden omlaag te brengen. Dit concludeert de Rekenkamer Rotterdam in haar rapport ‘Hulp buiten bereik’, over de effectiviteit van het gemeentelijk schulddienstverleningsbeleid. Dat het aantal inwoners met problematische schulden niet daalt, komt volgens het rapport van de rekenkamer onder meer doordat de gemeentelijke schulddienstverlening deze inwoners onvoldoende bereikt.
Op grond van de wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs) is de gemeente verantwoordelijk voor het bieden van schuldhulpverlening aan inwoners die hun schulden niet kunnen aflossen. Die hulp moet er volgens de wet op gericht zijn dat mensen weer van hun schulden af kunnen komen. In Rotterdam kunnen inwoners hiertoe een aanvraag voor een schuldregeling indienen bij de gemeentelijke Kredietbank Rotterdam (KBR). Dat het onvoldoende lukt om het aantal inwoners met problematische schulden omlaag te brengen, komt volgens de rekenkamer onder meer doordat maar weinig inwoners met problematische schulden zo’n aanvraag indienen, in 2015 slechts 8%. Dit lage aantal wordt veroorzaakt door verschillende factoren. Eén van de oorzaken is dat de gemeente de procedure om een schuldregeling aan te vragen te ingewikkeld heeft gemaakt. Inwoners die hulp vragen, krijgen te maken met te veel verschillende organisaties, waardoor zij het gevoel krijgen ‘van het kastje naar de muur’ te worden gestuurd. Verder krijgen mensen met schuldproblemen meestal geen individuele begeleiding, zoals hulp van het wijkteam. Dit, terwijl ze die begeleiding veelal wel nodig hebben. Schuldproblemen gaan namelijk vaak gepaard met stress en problemen op andere leefgebieden, zoals werkloosheid en gezins- of gedragsproblemen. De gemeente biedt mensen met schuldproblemen wel voorlichting en ondersteuning in de vorm van groepsbijeenkomsten en groepsgewijze ondersteuning, maar dat is vaak niet voldoende. De rekenkamer concludeert dat de gemeente er ten onrechte van uitgaat dat mensen met schuldproblemen voldoende ‘eigen kracht’ hebben om hun schuldproblemen aan te pakken.
De gemeente heeft in 2016 een nieuw schulddienstverleningsbeleid vastgesteld, voor de periode 2016-2019. De rekenkamer concludeert dat te verwachten is dat ook dat nieuwe beleid weinig zal bijdragen aan het verminderen van het aantal inwoners met problematische schulden. In het nieuwe beleid worden de problemen die de rekenkamer signaleert namelijk onvoldoende onderkend. De rekenkamer beveelt de gemeente daarom onder meer aan om het aanvraagproces voor een schuldregeling veel eenvoudiger te maken en om ervoor te zorgen dat hulpvragers individuele professionele ondersteuning krijgen van een vaste contactpersoon.
Het college van B en W heeft in zijn reactie op het rapport onder meer aangegeven dat de schulddienstverlening in Rotterdam beter kan en beter moet. Het college vindt de meeste aanbevelingen van de rekenkamer echter overbodig, omdat daar al maatregelen op worden ondernomen. De rekenkamer vindt de verbetermaatregelen die het college heeft aangekondigd onvoldoende concreet. Bovendien vindt de rekenkamer dat het college de knelpunten in de schulddienstverlening onvoldoende onder ogen ziet. Zo gaat de gemeente in het nieuwe beleid opnieuw uit van de ‘eigen kracht’ van inwoners met problematische schulden terwijl die eigen kracht bij die groep veelal nauwelijks aanwezig is.
Lees hier het rapport ‘Hulp buiten bereik’.
