Patiëntenfederatie Nederland doet deze week met een coalitie van patiënten, huisartsen, medisch specialisten, ziekenhuizen en zorgverzekeraars een dringende oproep op de Tweede Kamer: maak vaart met de invoering van een opt-out voor gegevensuitwisseling in de spoedzorg. Deze week debatteert de Tweede Kamer over de toekomst van de acute zorg.
Op dit moment komt het op SEH’s (Spoed Eisende Hulp posten) in Nederland vaak voor dat zorgverleners niet (snel genoeg) kunnen beschikken over de juiste medische gegevens van patiënten. Dit vormt een direct risico voor de veiligheid van patiënten. Al jaren trekken patiënten, ziekenhuizen en medisch specialisten hierover gezamenlijk aan de bel: “Zolang dat niet goed geregeld is, lopen patiënten onnodig gevaar en krijgen zorgverleners met enorm veel extra werk te maken,” aldus Arthur Schellekens, directeur-bestuurder Patiëntenfederatie Nederland.
Uit recent onderzoek van Patiëntenfederatie en MIND blijkt dat 95 procent van de patiënten het belangrijk vindt dat hun gegevens bij spoed beschikbaar zijn, en dat 87 procent daar geen bezwaar tegen heeft. Toch zijn die gegevens vaak niet inzichtelijk, omdat patiënten hier vooraf actief toestemming moeten geven. Veel mensen weten dat niet, en juist kwetsbare of minder digitaal vaardige patiënten lopen daardoor extra risico.
Zo kan het voorkomen dat een patiënt buiten bewustzijn binnenkomt op de SEH en met spoed geopereerd moet worden. Maar omdat de medische gegevens niet volledig beschikbaar zijn, weten de zorgverleners niet dat de patiënt allergisch is voor een bepaald narcosemiddel: “Dat soort situaties zijn levensgevaarlijk, en volstrekt onnodig als we gegevens standaard beschikbaar maken,” aldus Schellekens.
De organisaties pleiten daarom voor een opt-out-systeem: medische gegevens zijn standaard beschikbaar, tenzij een patiënt daar expliciet bezwaar tegen maakt. De Tweede Kamer heeft meerdere moties aangenomen die dit ondersteunen, maar het ministerie van VWS stelt de invoering uit en wil dit later pas oppakken gekoppeld aan implementatie van Europese wetgeving (EHDS) over gegevensuitwisseling.
“Dat betekent jaren vertraging, en die tijd hebben patiënten en zorgverleners niet,” zegt Schellekens. “Elke dag dat we wachten, houden we onveilige zorg in stand. We vragen de Kamer om de minister aan te sporen de eerder gedane toezeggingen na te komen en nu door te pakken.”
De brief van Patiëntenfederatie Nederland is mede ondertekend door MIND, Ambulancezorg Nederland, Federatie Medisch Specialisten (FMS), Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV), InEen, Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU), Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) en Zorgverzekeraars Nederland (ZN).
