Muziek als hersengym

Muziektherapie voor mensen met dementie
Muziek die je tussen je 15de en 25ste hoort blijft het beste in je geheugen zitten. Dat wetende kan je dus muziek voor je dementerende moeder of vader samenstellen die helpt bij het heractiveren van de hersenen. Gebruiken van muziek om contact te krijgen met mensen met dementie is dan ook zeer waardevol gebleken.

Iedereen reageert weer anders
Als mantelzorger kan je veel bereiken met muziek. Maar let wel op wat de reacties zijn. Laat niet iemand achter met naar je idee een leuke nieuwe CD met liedjes van vroeger wanneer niet weet of daar muziek bij zit waar iemand nare herinneringen aan heeft.

Muziek versterkt emoties en iedereen reageert anders op muziek. Hoe je reageert hangt af van meerdere factoren. Liedjes zoals Happy van Pharrel Williams zullen vanuit zichzelf iemand vrolijk maken. Het ritme en de toonsoort geven signalen aan de hersenen die maken dat je vrolijk wordt en wilt bewegen. Maar diezelfde muziek kan een ander toch verdrietig maken omdat het bijvoorbeeld veel op de radio was in de tijd dat hij of zij bezig was met de begrafenis van zijn moeder. Daarnaast kunnen mensen die daar gevoelig voor zijn bij blues muziek of muziek in mineur zich daar ook depressiever door gaan voelen.

Mensen die hoogsensitief zijn voelen het meteen aan wanneer er treurige muziek opstaat. Extra belangrijk dus om daar alert op te zijn. Enerzijds kan je het gebruiken om eens lekker uit te huilen, anderzijds moet je je ervan bewust zijn dat (een deel) van je gevoel afkomstig is van de muziek.

Een extra prikkel: meezingen, meebewegen of mee spelen
Wil je een extra dimensie geven aan muziek, neem dan muziek die iemand kan meezingen, of neem een trommel of tamboerijn mee om mee te spelen. Een live concert geeft nog meer prikkels, zeker wanneer je er voor zorgt dicht bij de muzikanten te zitten. Artiesten als Michel Coenen, die in veel verpleeg en verzorgingshuizen speelt, hebben daarom hun repertoire aangepast op de doelgroep wat het effect van muziek vergroot.
In veel zorginstellingen kan je, ook wanneer je er niet woont, tegen een kleine vergoeding aanschuiven bij optredens en concerten. De muzikanten die in dit soort settings spelen zijn gewend aan een bepaalde rumoerigheid tijdens het optreden en nemen het de luisteraars dan ook niet kwalijk.
In de ideale situatie combineer je muziek met bewegen. Bewegen is altijd goed, voor ieder mens en zeker voor dementerenden .

Professionals weten wat ze doen
Muziektherapie is een beroep met een eigen opleiding op HBO niveau en buiten de muziektherapeuten hebben ook SPW'ers en SPH'ers dit voor een deel meekregen in hun opleiding. Daarom is het ook zo belangrijk dat deze beroepsgroep blijft bestaan! Te vaak worden in tijden van bezuinigen deze beroepen afgedaan als de slagroom op te taart die wel kan ontbreken. Echter het zijn deze mensen die weten hoe ze sfeer moeten brengen en cliënten moeten activeren. Niet voor niets hebben deze professionals een opleiding op MBO of HBO niveau gedaan. Binnen de begeleiding van Partisa wordt dan ook vaak muziek gebruikt als ondersteuningsmiddel.

Leuke CD's van toen
Zelf gebruikte ik de CD's van Duo Kars en Andre van Duin op mijn werk. Deze artiesten geven kinderliedjes van vroeger een hele nieuwe dimensie en zijn uitstekend geschikt om mee te zingen. Ik heb dementerende cliënten gehad die vrijwel niet meer communiceerden maar bij deze liedjes uit zichzelf begonnen mee te zingen.

Uiteindelijk is muziek iets heel persoonlijks wat je met je dierbare kunt delen, ik wens je dan ook veel plezier tijdens het samen genieten van muziek!

Lees ook

• Dossier mantelzorg

Eerdere blogs van Cynthia Reindersma

• 8 tips voor het keukentafelgesprek of een gesprek met het CIZ

• Lekker en functioneel eten

• Goede zorg zonder regels, het kan in Nederland