Ze hebben een Virtual Realitybril op en kijken hun ogen uit. Bewoners van Paddepoel ‘wandelen’ door ruime straten met weinig verkeer en veel groen, ook al zitten ze in de stoel bij zorgcentrum Bernlef. Hoe ervaren ze deze nog niet bestaande, maar mogelijk nieuwe omgeving?
De bewoners geven hun feedback en werken zo mee aan een onderzoek van gemeente, RUG, UMCG, GGD, TU Delft en Wijkraad Paddepoel naar een gezonde, toekomstbestendige wijk.
Gerard Vierbergen woont 13 jaar in Paddepoel. Hij weet hoe moeilijk bereikbaar het winkelcentrum is, in het bijzonder voor mensen die minder mobiel zijn. “Mijn vrouw zit in een rolstoel, en dan is het niet te doen. Het verkeer rijdt óf te hard, óf er staat een file. Ik moet vaak mensen begeleiden die willen oversteken. Het is een onbereikbaar eiland.”
Derk den Boer, voorzitter van de wijkraad, beaamt dit. “Mensen die slecht ter been zijn moeten veel hoogteverschillen trotseren zoals trottoirs, drukke rijwegen en middenbermen. En de Eikenlaan heeft geen zebra, terwijl er een bejaardenflat staat.” Eén van zijn wensen voor de wijk: “Groene verbindingen waarin we beter kunnen bewegen. Zodat we een beetje gezonder en gelukkiger worden.”
Dat zou de wijk niet misstaan. “De gezondheid van bewoners in dit soort na-oorlogse wijken blijft achter bij het stedelijk gemiddelde”, weet Derk. “Het is een bekend vraagstuk, maar nog nooit echt grondig onderzocht. De wijk is eind jaren ’60 gebouwd volgens de na-oorlogse stempelstructuur. Het is in kwarten verdeeld en wordt doorkruist door grote verkeersaders. Destijds was het verkeer lang niet zo intensief als nu.”
De Rijksuniversiteit Groningen, UMCG, TU Delft, GGD, gemeente en bewoners bundelen nu de krachten. Samen onderzoeken ze hoe de inrichting van de openbare ruimte de gezondheid en het welzijn van mensen in Paddepoel kan bevorderen. In deze eerste fase onderzoeken ze de bereikbaarheid van winkels. In de vervolgfase richten ze zich op de hele wijk.
Al eerder vertelden bewoners over de knelpunten die zij rond het winkelcentrum ervaren. Het Atelier Stadsbouwmeester van de gemeente maakte ontwerpen die het winkelcentrum beter toegankelijk maken voor wandelaars, fietsers en mensen die minder mobiel zijn. De TU Delft verwerkte dit vervolgens, geholpen door kadastertekeningen, foto’s en de nieuwste technische snufjes, in 3D visualisaties. “Een prachtige manier om bewoners te laten ervaren wat er allemaal mogelijk is”, meent Derk.
En nu ‘lopen’ bewoners, al zijn ze in het wijkgebouw en zorgcentrum Bernlef, met een VR-bril langs groene, autoluwe versies van een mogelijk toekomstige Zonne- en Eikenlaan. Wat vinden ze van de ontwerpen? Ervaren ze de nieuwe situatie als slecht, goed of zeer goed? Ouderen, maar ook jonge mensen en wijkbewoners met een migratieachtergrond, geven hun mening. Medewerkers van de TU Delft noteren hun antwoorden, die de onderzoekers meenemen in hun verdere onderzoek.
Gerard Vierbergen zet tevreden zijn VR-bril af. “De nieuwe ontwerpen zijn vriendelijk voor het oog. Op deze manier denk ik dat we het winkelcentrum zelfstandig en vaker kunnen bezoeken. Het bevordert de mobiliteit, ja, want zoals het nu is, is er geen beginnen aan.”
Derk den Boer is blij dat bewoners bij het onderzoek betrokken worden. De gemeente stond eerder niet echt open voor wensen uit de wijk, is zijn ervaring, ze zat vast in een systeem van ‘beheers en controle’. Maar hij voelt een andere wind waaien. “We hebben een goede relatie met gebiedsteam West en werken goed samen met verschillende partijen, zoals woningcorporaties.” En het is geen virtuele, maar échte realiteit: “Zoetjesaan stomen we op richting co-creatie. We gaan voor een wijk die toekomstbestendig is.”
