In Italië is een wetsvoorstel ingediend waarin staat dat als ouders een kind onder de zestien een veganistisch dieet opleggen, ze maximaal één jaar de gevangenis in moeten. De Italiaanse parlementariër Savino wil dat deze celstraf kan oplopen tot vier jaar wanneer kinderen permanente gezondheidsproblemen oplopen, en maximaal zeven jaar wanneer zij door een veganistisch dieet komen te overlijden.
Aanleiding zijn twee zaken van kinderen in Italië die als gevolg van ondervoeding een groeiachterstand opliepen.
In 2012 speelde ook soortgelijke discussie in Nederland. Aanleiding was de documentaire ‘Rauw’ over de toen minderjarige Tom die van zijn moeder alleen rauw voedsel mocht eten. Hij ging niet naar school, maar kreeg thuisonderwijs van zijn moeder. De moeder van Tom had hier geen toestemming voor gekregen. In het tweede deel van de documentaire, ‘Rauwer’, wordt duidelijk dat Tom door zijn dieet een forse groeiachterstand heeft. Dit wordt als een bedreiging in zijn ontwikkeling gezien door een kinderarts. Tom zelf spreekt uit dat hij achter de keuzes van zijn moeder staat. De rechter spreekt een ondertoezichtstelling uit en er komt een verzoek tot spoed uithuisplaatsing, nu moeder niet meewerkt aan aanwijzingen van de gezinsvoogd. Dankzij bemiddeling van de Kinderombudsman komt het niet zo ver.
Niet alleen in zaken over veganisme of rauw eten kan er een spanningsveld ontstaan tussen de verschillende kinderrechten uit het VN-Kinderrechtenverdrag, ook wanneer sprake is vanwege ernstig overgewicht van kinderen kan de vraag aan de orde komen of de overheid moet ingrijpen.
Volgens het VN-Kinderrechtenverdrag heeft een kind het recht om bij zijn ouders op te groeien. Een kinderbeschermingsmaatregel zoals een uithuisplaatsing of een gevangenisstraf voor de ouders moet een uiterste maatregel zijn. Tegelijkertijd moet het kind beschermd worden tegen mishandeling en heeft het recht op een gezonde ontwikkeling.
Defence for Children vindt dat zaken over een dieet en de voeding voor kinderen niet in een algemene wet geregeld kunnen worden. Per geval dient afgewogen te worden welk belang van het kind het zwaarst weegt en of een kind schade ondervindt waarbij de mening van het kind betrokken moet worden en serieus genomen. Als er zorgen zijn over de ontwikkeling van een kind kunnen kinderbeschermingsmaatregelen als uiterste maatregel worden aangevraagd en kan de rechter toetsen in hoeverre deze gerechtvaardigd zijn.
Luister hier de uitzending van Juridische Zaken van BNR Radio terug, Veganistisch opvoeden strafbaar? met directeur Aloys van Rest, d.d. 16 augustus 2016.
