Er is een fundamentele herziening nodig van de Participatiewet, in samenhang met onder andere het toeslagenstelsel, zodat het vertrouwen toeneemt, de menselijke maat geldt en vereenvoudiging plaatsvindt. Dat staat in een gezamenlijke reactie van Divosa en VNG op de internetconsultatie maatregelen Participatiewet in Balans.
De wetswijziging moet onder meer tot een vereenvoudiging leiden, maar volgens VNG en Divosa is daarvan geen sprake. Het gaat hierbij onder meer om de zoektermijn van vier weken, die bepaalt dat jongeren tot 27 jaar eerst vier weken moeten zoeken naar werk voordat ze een uitkering krijgen. De brief spreekt van een ingewikkelde maatwerkoplossing die zijn doel voorbijschiet. Ook het zogeheten bufferbudget, de jongerennorm en de kostendelersnormen leiden niet tot de beoogde vereenvoudiging, zo is te lezen.
VNG en Divosa herhalen dat gemeenten veel te weinig geld hebben om de Participatiewet te kunnen uitvoeren. ‘Verbetering van regelgeving is belangrijk, maar wanneer er onvoldoende middelen meekomen en daarmee de uitvoeringscapaciteit ontbreekt, kan niet iedere uitkeringsgerechtigde passende ondersteuning krijgen.’ Gemeenten krijgen er nu weer taken bij, zonder voldoende middelen. Bij de reactie van VNG en Divosa zit ook een uitvoeringstoets, waarin onafhankelijk onderzoek is gedaan door VNG Realisatie of de nieuwe taken voor gemeenten haalbaar en uitvoerbaar zijn.
In de brief vragen VNG en Divosa aandacht voor de langere termijn. De Participatiewet is bedoeld om inwoners bestaanszekerheid te bieden, maar die staat bij grote groepen mensen onder druk. De brief verwijst onder meer naar het recente rapport van de Commissie sociaal minimum waaraan Divosa heeft meegewerkt. De commissie adviseert om het besteedbaar inkomen van alle huishoudens op het sociaal minimum te verhogen.
Een aantal belangrijke oplossingen in het bieden van bestaanszekerheid kan alleen domeinoverstijgend worden gevonden. VNG en Divosa benadrukken dat passende ondersteuning voortkomt uit afstemming en samenhang tussen leefgebieden. Toekomstige wijzigingen van de Participatiewet moeten passen bij de benodigde integrale aanpak.
Verder wordt in de brief aandacht gevraagd voor het voorkomen van werkloosheid en de inzet van scholing en begeleiding. VNG en Divosa vinden het niet te begrijpen dat het kabinet bezuinigt op de middelen voor de Regionale Mobiliteitsteams (RMT’s), ten koste van een succesvolle inzet van scholing en begeleiding.
Tot slot gaat de brief in op het versterken van vakkundigheid van professionals in de uitvoering van de Participatiewet. VNG en Divosa roepen op tot een wet die goed uitvoerbaar is voor de professional. Die voldoende ruimte biedt om zijn/haar vaardigheden uit te kunnen oefenen en geen te grote verantwoordingslast met zich meebrengt. Tot slot moet er voldoende budget beschikbaar zijn voor het aannemen en het scholen van deze uitvoerend professionals.
Bestuurlijke reactie VNG en Divosa internetconsultatie maatregelen Participatiewet in Balans
Uitvoeringstoets Participatiewet in Balans
Een zeker bestaan - Naar een toekomstbestendig stelsel van het sociaal minimum
Brief Divosa inzake Tweede Kamer commissiedebat Participatiewet - commissiedebat 14 juni
