Het preadvies van de Vereniging voor Gezondheidsrecht staat dit jaar in het teken van samenwerking in een complex zorgveld. Wouter Koelewijn en Bas van Schelven schreven in dat kader een bijdrage over de invloed die de contractering en bekostiging van zorg heeft op zulke samenwerking. Hoofdvraag van hun preadvies is welke knelpunten in de wet- en regelgeving op dit moment de samenwerking tussen zorgaanbieders belemmeren en welke aanpassingen daartoe oplossingsrichtingen zouden kunnen vormen.
fizkes_iStock_via GettyImages
Wouter en Bas starten hun preadvies met een historische schets van vraagsturing en bekostigingsstelsel en de plek van samenwerking daarbinnen. Vervolgens maken ze een analyse van diverse knelpunten, zoals een onvoldoende multidisciplinaire benadering in de bekostiging, een hoge mate van differentiatie in de zorgcontractering en grote verschillen in reguleringswijze. Hierna schetsen Wouter en Bas langs de lijnen van die knelpuntanalyse een casestudy van de integrale bekostiging van samenwerking binnen de geboortezorg. Vervolgens onderzoeken ze mogelijke oplossingen voor deze knelpunten, zoals specifiekere regulering van samenwerkingsprestaties en -tarieven, deregulering van prestaties en tarieven voor samenwerkingsverbanden en meer gelijkgerichtheid in zorgcontractering. Ter afsluiting trekken Wouter en Bas de volgende conclusies:
De huidige wijze van prestatie- en tariefregulering en de daarin besloten liggende financiële productieprikkel belemmeren de totstandkoming van samenwerkingsverbanden van zorgaanbieders, die zodoende onvoldoende effectief en slagvaardig kunnen inzetten op passende zorg op de juiste plek.
Om passende zorg op de juiste plek te realiseren moeten de financiële prikkels gericht op de levering zorgprestaties worden vervangen door financiële prikkels gericht op het gezamenlijk creëren van gezondheidswinst en (dus) uitkomstbekostiging.
Het volledig loslaten van prestatiebeschrijvingen en de verbodsbepaling van artikel 35 Wet marktordening gezondheidszorg (Wmg) voor samenwerkingsverbanden zal de randvoorwaardelijke ruimte creëren voor samenwerkingsverbanden van zorgaanbieders en zorgverzekeraars om daadwerkelijk een transitie te maken naar uitkomstbekostiging.
Voor een effectief systeem van uitkomstbekostiging voor samenwerkingsverbanden worden noodzakelijk randvoorwaarden gevormd door de ontwikkeling van parameters en indicatoren voor het meten van gezondheidswinst alsmede volledige transparantie van de gerealiseerde gezondheidswinst. De overheid zou de wetenschappelijke beroepsverenigingen de komende jaren extra moeten stimuleren en subsidiëren om het voortouw te nemen in de ontwikkeling daarvan.
Parallelliteit en gelijkgerichtheid moet het uitgangspunt zijn als zorgaanbieders van samenwerkingsverbanden aangaan die zijn gericht op realisatie van passende zorg op de juiste plek. Een effectief volgbeleid van zorgverzekeraars is daarbij van groot belang en zal zo nodig afdwingbaar moeten worden verankerd in de bevoegdheden van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa).
