Eerder sprak ik over tegenstrijdige regelgeving in het gemeentelijk sociaal domein. Hoezo werd mij gevraagd. Ik pak maar even de privacy.
Een klantmanager sociaal domein doet het werk graag goed en op de meeste efficiënte wijze. De wetgever helpt en stelt Suwinet als een middel beschikbaar. Het heeft wat gekost. Prima, als het dan maar gebruikt kan worden. Maar helaas, gebruik van Suwinet is op je tenen lopen. De Autoriteit persoonsgegevens dreigt wellustig met boeten. Dit is uiteraard terecht als “misbruik” en “wanbeheer” speelt. Maar wat mag wel/wat mag niet?
De Suwi-wetgever is er helder over. De formulering van artikel 62 wet Suwi is ruim, ook door de verwijzing naar artikel 9 (vooral tweede lid). Het UWV, SVB en gemeenten mogen het “gesloten” systeem gebruiken voor wettelijke taken. Het gaat zelfs zover dat het moet, uitgangspunt is dat zij de klant niet onnodig bevragen over zaken die in de gezamenlijke administratie staat. Anders gezegd, zij moeten samenwerken en elkaars gegevens gebruiken. En dat geldt ook voor andere wetten die gemeenten uitvoeren, zoals de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening, die wordt zelfs expliciet in de wet suwi wordt genoemd.
Standpunten van de VNG
Dat heldere uitgangspunt weerhoudt de VNG niet om met weinig onderbouwing gemeenten voor te houden wat allemaal niet kan. Je mag Suwinet ondermeer niet gebruiken als je voor je klant een wettelijke taak uitvoert over de Wet inburgering, de Wet op de lijkbezorging, het eigen - op de Gemeentewet gebaseerde - armoedebeleid en de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening. En voor de wet taaleis mag je de Duo-gegevens niet gebruiken. De gemeente kan voor de interne controle Suwinet niet gebruiken van de VNG, maar van SZW weer wel als het om de verantwoording ESF gaat. En gaat het om een mogelijke uitkering aan een jihadist, dan mag zelfs een niet-uitvoerder en een niet-ketenpartner (een inspectie) in Suwinet kijken. Gaat het om incassotaken in het sociaal domein dan, mag Suwinet ook niet worden gebruikt, hetgeen trouwens het Inlichtingenbureau niet weerhoudt om daar diensten op aan te bieden.
Standpunten van het Rijk
De rijksoverheid lijkt een stuk genuanceerder. Die snapt dat als je integraal wilt werken, nieuwe werkwijzen moeten ontstaan en nodigt gemeenten uit die te ontwikkelen. Het Rijk is ook bereid de wetgeving zonodig aan te passen. Dit ook tegen het licht van mogelijke kostenbesparing. Het Rijk onderkent ook dat de Wbp vaak lastig laat vaststellen wat al dan niet is toegestaan (blz. 16). Ontbreekt een grondslag dan geeft de Rijkshandreiking aan dat verwerking van gegevens mogelijk is als de belanghebbende toestemming geeft (blz. 18). Heel anders over dit laatste denkt echter de Autoriteit persoonsgegevens. Dat is nu weer jammer. Twee autoriteiten, twee meningen!
De gemeente
De stapel recente landelijke handreikingen over privacy is aanzienlijk. Teveel. Menselijkerwijs zou gezond verstand toch voldoende moeten zijn waar het om wel of niet raadplegen van suwinet gaat. Gewoon gebruiken dat Suwinet, zolang het om een wettelijke taak gaat, zou ik denken. Laten die landelijke organen het maar onderling uitvechten. Een goede bestuurlijke dekking van de klantmanager is uiteraard nodig. Dat kan bij verordening waarin wordt aangegeven dat medewerkers van de gemeente Suwinet mogen raadplegen zolang er maar een relatie is met de wettelijke taak die zij voor de gemeente uitvoeren. Een oplossing geheel in lijn met de aanpak van de Transitiecommissie. Laat de bevoegde autoriteit maar opkomen tegen zo een verordening en helderheid bieden. Benieuwd welke dat zal zijn.
Eerdere blogs van Wim Eiselin van Stimulansz
Werken vanuit beginselen in het sociaal domein
Participatiewet ook open voor personen met een groot vermogen
Verliest de Inspectie SZW kernwaarden uit het oog?
