Vandaag presenteert VWS haar Nationale Strategie Dementie. Alzheimer Nederland is verheugd dat de minister een groot deel van haar adviezen hierin heeft overgenomen. Een nationale strategie die breder en concreter is dan ooit. Als patiëntenorganisatie van mensen met dementie en mantelzorgers is Alzheimer Nederland blij met deze unieke visie op de dementiezorg voor de komende tien jaar. Tegelijkertijd ziet de organisatie punten die meer aandacht verdienen, zo ontbreekt ‘preventie’ als pijler in de strategie van VWS. Zorgelijk vindt Alzheimer Nederland dat er bij twee van de drie pijlers niet wordt gerept over de financiën. Directeur Gerjoke Wilmink: “We spreken onze steun uit voor de keuze van de minister voor de drie hoofdthema’s in zijn strategie. Bij ambitieuze doelen hoort echter ook een passend budget.“ Zelf presenteerde Alzheimer Nederland vorige week haar strategie, waarin de kwaliteit van leven bovenaan kwam te staan.
Het zijn cruciale pijlers: dementie de wereld uit, mensen met dementie tellen mee en steun op maat bij leven met dementie. Tegelijk lijkt een belangrijke pijler te ontbreken en dat vindt Alzheimer Nederland een gemiste kans: preventie. Alzheimer Nederland pleit al langer voor preventie, omdat een gezonde leefstijl dementie met jaren kan uitstellen en soms zelfs helemaal kan voorkomen. Dit zou een belangrijk onderdeel moeten zijn van de nieuwe strategie van de minister. Niet alleen in de vorm van onderzoek naar relevante risicofactoren, maar vooral om via regionale of landelijke campagnes hersengezondheid bij mensen onder de aandacht te brengen en gedragsveranderingen te realiseren.
Het meest uitgewerkt is de pijler onderzoek: onderzoek naar diagnose en behandeling, maar ook naar de oorzaken van dementie. De minister noemt hier niet alleen doelstellingen maar ook investeringen voor de komende tien jaar. Die meerjaren termijn is uniek en valt op, net als de ambitie: dementie de wereld uit. Het budget dat oploopt van 10 miljoen tot 16 miljoen per jaar is een veelvoud van wat de overheid de afgelopen vijf jaren heeft geïnvesteerd. Tegelijk is het een fractie als we het vergelijken met de huidige kosten van dementie van ruim € 6 miljard nu en de stijging naar ruim € 15,5 miljard die we verwachten in 2040. Dementie heeft zich inmiddels ontwikkeld tot volksziekte nummer één en is de duurste ziekte qua zorgkosten. De urgentie is dan ook groter dan ooit. Alzheimer Nederland vindt dat er minimaal € 25 miljoen per jaar voor onderzoek nodig is en blijft dan ook actief werven voor aanvulling van het budget.
De minister is vooral heel concreet over de doelen van zijn beleid. Hij wil dat 80% van de thuiswonende mensen toegang heeft tot een ontmoetingscentrum en zinvolle activiteiten. Gerjoke Wilmink: “Daar moeten we dan heel snel mee aan de slag want wij zien door bezuinigingen juist een tegenovergestelde beweging en door corona is de – al minimale – dagbesteding nog steeds niet op orde.” Ook wil de minister dat het aantal dementievrienden verdubbelt. Deze doelen bouwen door op de campagne Samen Dementievriendelijk van Alzheimer Nederland van de afgelopen jaren. Dat is nodig omdat het aantal mensen met dementie blijft stijgen en omdat het aantal professionals en mantelzorgers niet meestijgt.
De toegankelijkheid van zorg en ondersteuning blijft daarbij een punt van aandacht. “We zien dat mensen met dementie op dit moment nog te vaak tussen wal en schip vallen. Wij vinden dat er beter geluisterd moet worden naar wat mensen met dementie en hun mantelzorgers zélf zeggen nodig te hebben. Om langer thuis te kunnen blijven met dementie is ondersteuning essentieel. De minister heeft goed geluisterd naar onze adviezen en de doelen in zijn strategie zijn ambitieus en zeer relevant. Het is daarom verontrustend dat een budgetparagraaf ontbreekt bij de tweede en derde doelstelling .” Alzheimer Nederland presenteerde zelf onlangs haar landelijke strategie dementie, aangepast met lessons learned in deze corona tijd. “De huidige corona-situatie heeft aangetoond hoeveel werk er nog nodig is om de kwaliteit van leven centraal te stellen. We zagen dat er bij een crisis juist een terugval kwam naar het medische model en hebben kwaliteit van leven dan ook bovenaan onze eigen strategie geplaatst.”
Kwaliteit van leven voor mensen met dementie én hun mantelzorgers moet bovenaan staan in de prioriteitenlijst. De inzet op de samenleving blijft hiervoor nodig. “Natuurlijk werken we graag samen met het ministerie en andere partijen verder aan een meer dementievriendelijke samenleving. Dat hebben we de laatste jaren ook succesvol gedaan. 360.000 mensen hebben zich aangesloten en trainingen gedaan. Hierdoor kunnen mensen met dementie langer mee blijven doen in de samenleving.”
Lees de landelijke strategie van Alzheimer Nederland die als input heeft gediend voor VWS
