Demissionair minister Schouten heeft het wetsvoorstel voor de tijdelijke regeling alleenverdienende huishoudens naar de Raad van State gestuurd. Voor gemeenten is het van groot belang dat de tijdelijke regeling uitlegbaar, eenvoudig uitvoerbaar en juridisch houdbaar is.
Gemeenten hebben bij het rijk aangegeven alleenverdienende huishoudens te willen ondersteunen, mits aan een aantal randvoorwaarden werd voldaan. Eén daarvan is de fundamentele oplossing per 2028 via de fiscaliteit, zodat de problematiek bij de bron wordt opgelost. Op dit moment voert de Belastingdienst hiervoor een uitvoeringstoets uit. Het wetsvoorstel voor de fundamentele oplossing loopt mee met het Belastingplan 2025.
Na de behandeling in de Tweede en Eerste Kamer is de verwachting dat de tijdelijke regeling vanaf 1 januari 2025 in werking treed.
De VNG heeft een uitvoeringstoets uitgevoerd waaruit blijkt dat het wetsvoorstel onder een aantal voorwaarden goed uitvoerbaar is. Dankzij een wijziging van de Participatiewet kunnen gemeenten met de tijdelijke regeling ambtshalve een vaste tegemoetkoming toekennen aan een groot deel van de doelgroep alleenverdieners. Het gaat hierbij om huishoudens die op de lijst van de Belastingdienst staan. Het rijk is verantwoordelijk voor de juistheid van deze lijst en juridische houdbaarheid van de regeling en gegevensdeling en -verwerking. VNG en Divosa hebben bij het rijk aandacht gevraagd voor het deel van de huishoudens dat niet op de lijst staat.
Voldoende implementatietijd voor werkprocessen, eenduidige en begrijpelijke communicatie naar inwoners zijn andere randvoorwaarden die wij namens gemeenten kenbaar hebben gemaakt bij het rijk.
VNG en Divosa hebben herhaaldelijk benadrukt dat gemeenten voldoende financiële middelen moeten ontvangen voor de uitvoering van de tijdelijke regeling. Zodoende ontvangen gemeenten jaarlijks toereikende financiering via een decentralisatie-uitkering. Hierin zijn ook uitvoeringskosten opgenomen.
Voor het toekennen van individuele bijzondere bijstand, in het kader van het huidige handelingsperspectief, krijgen gemeenten via een decentralisatie-uitkering financiering van het rijk bij de septembercirculaire 2024.
Gemeenten kunnen momenteel de doelgroep, in het kader van het huidige handelingsperspectief door het toekennen van individuele bijzondere bijstand ondersteunen, maar voor de gemeentelijke uitvoering is deze werkwijze erg arbeidsintensief. Daarnaast vraagt het specifieke kennis en expertise die niet in elke gemeente aanwezig is. Dit blijkt ook uit de VNG uitvoeringstoets op het huidige handelingsperspectief. Om in 2024 meer alleenverdienende huishoudens te bereiken, kunnen gemeenten in juli 2024 een lijst – via het Inlichtingenbureau - van de Belastingdienst ontvangen met huishoudens die mogelijk tot de doelgroep behoren.
Gemeenten hebben recent een bericht ontvangen van het Inlichtingenbureau met daarin het verzoek om zich aan te melden om een lijst te ontvangen met inwoners die mogelijk met deze problematiek te maken hebben. Gemeenten kunnen de lijst tot 30 juni 2024 aanvragen en zijn hierop geattendeerd in het gemeentenieuws van SZW op maandag 27 mei.
