Een stijlvol ontwerp, technische functies zoals bluetooth of het feit dat ze makkelijk te verbergen zijn. Dit zijn een paar voorbeelden van eigenschappen die e-sigaretten voor jongeren aantrekkelijk maken. Dat blijkt uit onderzoek van het RIVM. Daarom beveelt het beleidsmakers aan om een standaardontwerp voor e-sigaretten te overwegen. De verwachting is dat hiermee de aantrekkelijkheid van de e-sigaret afneemt, en daarmee ook het gebruik.
De markt van e-sigaretten volgt trends en ontwikkelingen om de e-sigaret aantrekkelijk te maken. De afgelopen jaren nam het gebruik van e-sigaretten door jongeren wereldwijd verder toe. In 2023 had in Nederland 22% van de jongeren tussen de 12 en 25 jaar een e-sigaret gebruikt. Dit terwijl e-sigaretten vaak de verslavende stof nicotine bevatten en ze schadelijk zijn voor de gezondheid. Ook kunnen e-sigaretten voor jongeren een opstapje zijn naar het roken van tabakssigaretten.
Er zijn op dit moment veel typen e-sigaretten op de markt. Ze kunnen verschillen in onder meer vorm, grootte en bijbehorende functies. Daarmee zijn ze aantrekkelijk voor verschillende doelgroepen. Een standaardontwerp maakt de e-sigaret minder aantrekkelijk. Hoe dit er precies uit moet komen te zien, is nog niet duidelijk. Daarvoor is meer onderzoek nodig over welke combinatie van kenmerken voor jongeren het minst aantrekkelijk is. Naast het invoeren van een standaardontwerp, adviseert het RIVM ook om een minimumprijs te overwegen. Want ook de lage prijs van e-sigaretten maakt het gebruik van bepaalde typen e-sigaretten aantrekkelijk.
Met het Nationaal Preventieakkoord streeft de overheid naar een rookvrije generatie in 2040. Omdat het gebruik van e-sigaretten onder jongeren steeg, nam de overheid eerder al maatregelen om de aantrekkelijkheid te verminderen. Denk aan het smaakjesverbod, met uitzondering van de tabakssmaak, en het invoeren van neutrale verpakkingen. Het instellen van het standaardontwerp is een maatregel die de aantrekkelijkheid verder kan verminderen. Dit sluit aan bij aanbevelingen van de Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO(World Health Organization)).
In sommige andere landen zijn met dit doel al verdere maatregelen genomen. Zo is het in België verboden om e-sigaretten op de markt te brengen met aantrekkelijke functies, zoals lampjes, die niet nuttig zijn voor de werking van het apparaat. Canada verbood daarnaast uiterlijke of zintuigelijke kenmerken die het product aantrekkelijk kunnen maken voor jongeren. In Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk worden wegwerp-e-sigaretten verboden. Dit zijn de producten, vaak klein en kleurrijk, die nu het meest populair zijn onder jongeren.
E-sigaretten worden soms gebruikt door rokers die zelfs met bewezen effectieve hulpmiddelen niet kunnen stoppen. Het minder aantrekkelijk maken voor jongeren hoeft dit doel niet in de weg te zitten.
