De Wet inburgering 2021 (Wi2021) is nu drie jaar op weg. Een goed moment om de tussenstand op te maken. Voor het ministerie van SZW zijn we daarom recent gestart met de Tussenevaluatie van de Wi2021. Dit onderzoek voeren we samen uit met Cebeon en RadarAdvies.
Per 1 januari 2022 is de Wi2021 in werking getreden als opvolger van de Wet inburgering 2013. De Wi2021 beoogt, samen met andere wetgeving binnen het sociaal domein, een bijdrage te leveren aan het snel en volwaardig meedoen van inburgeringsplichtigen in de Nederlandse maatschappij, liefst via betaald werk.
In de Wi2021 gelden verschillende vereisten en verantwoordelijkheden voor enerzijds asielmigranten en anderzijds gezins- en overige migranten. Zo moeten gezins- en overige migranten zelf hun cursus regelen en betalen. Voor asielmigranten koopt de gemeente de trajecten in. Verschillende instrumenten zoals maatschappelijke begeleiding en financiële ontzorging gelden alleen voor asielmigranten. De Wi2021 gaat, in tegenstelling tot de Wi2013, uit van de regierol van gemeenten en daarnaast van de eigen verantwoordelijkheid van inburgeraars voor het voldoen van de inburgeringsplicht. De Tussenevaluatie van de wet bestaat uit drie onderdelen: het opmaken van de tussenstand van de uitvoering en werking van onderdelen van de wet, een deelonderzoek over de uitvoeringskosten voor gemeenten en een deelonderzoek over de maatschappelijke begeleiding als onderdeel van de Wi2021.
De werking en uitvoering van de Wi2021 gaan we vanuit Regioplan in kaart brengen middels realistische evaluatie. We stellen allereerst de beleidstheorie van de verschillende onderdelen van de wet op met behulp van literatuuronderzoek en interviews met beleidsmakers. Vervolgens toetsen we de beleidstheorie aan de hand van bestaande evaluatiestudies en organiseren we reflectie- en toetsingssessies met gemeenten en stakeholders. Op basis van deze inzichten reflecteren we op de centrale vraag of de geconstateerde ontwikkelingen zich hebben voltrokken op een manier zoals die volgens de beleidstheorie verwacht kan worden.
Daarnaast gaat Cebeon onderzoeken welke kosten gemeenten maken voor de uitvoering van de Wi2021 en in hoeverre de beschikbare financiering passend is om de onderdelen van de wet goed uit te kunnen voeren. RadarAdvies gaat inzicht verkrijgen in de wijze waarop gemeenten de maatschappelijke begeleiding invullen en hoe de maatschappelijke begeleiding is ingebed in de uitvoering van de andere onderdelen van de Wi2021.
De inzichten uit deze onderdelen samen geven een eerste beeld van de werking, het doelbereik, de tussenresultaten en de kosten van de Wi2021, zodat potentiële verbeteringen in de wet- en regelgeving en de uitvoering van de wet in beeld komen. Het onderzoek loopt tot en met november 2025.
