De mogelijkheden van technologie in het sociaal domein lijken haast eindeloos. Maar: de geschikte oplossing kiezen kost veel tijd en is niet zo simpel. Het aanbod is overweldigend en biedt een breed spectrum aan technologische disciplines met verschillende toepassingen. Welke technologieën dragen werkelijk bij aan kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid? En hoe wegen we kwaliteitswinst af tegen de investerings- en gebruikskosten van een nieuwe technologie? Vaak liggen de afwegingen en keuzes in handen van drukbezette professionals en bestuurders. Hoe zorgen zij dat, naast al hun verantwoordelijkheden, ze ook op de hoogte zijn van de nieuwste ontwikkelingen?
Nederland kent een zeer breed en kwalitatief hoogwaardig sociaal vangnet. Rond zorg en ondersteuning zijn de technologische mogelijkheden voor het behandelen en het voorkómen van ziekten in de afgelopen decennia bijvoorbeeld enorm uitgebreid. Voorheen terminale ziekten zijn nu te genezen of chronische aandoeningen geworden. Ook voor de toenemende populatie ouderen kan technologie een rol spelen, bijvoorbeeld in het vergroten van zelfredzaamheid en het tegengaan van eenzaamheid. Door middel van online tools zijn we steeds beter in staat om arbeidsvraag en arbeidscapaciteit op een succesvolle manier aan elkaar te koppelen. Ook in de jeugdzorg heeft technologie gezorgd voor doorbraken, bijvoorbeeld bij het in zicht brengen én houden van mensen die vanuit de jeugdzorg ‘overgaan’ naar de Wmo.
Door de digitalisering, de toegankelijkheid van onderzoeksgegevens en versnelling en inzet van onderzoek zijn er dagelijks nieuwe producten en diensten mogelijk. Veel van de technologische oplossingen bieden handvatten om de dienstverlening in het sociaal domein beter en slimmer te organiseren. Maar, verkeerde keuzes leiden tot opstapeling en daarmee tot kostenverhoging, en uitstel van keuzes kan leiden tot stilstand. Dit leidt tot het beeld dat technologie kan resulteren in hoge uitgaven, met een discutabel resultaat, in plaats van een instrument te zijn voor vernieuwing.
Hoe krijg ik inzicht in technologieën? En hoe implementeer ik die dan?
De grote vraag waar professionals en bestuurders vaak mee worstelen is inzicht krijgen in welke technologie er is. Daaruit kan vervolgens besloten worden welke technologie te adopteren en wanneer. De oplossing begint bij up-to-date kennis over technologie en een logische categorisering van die technologie. Daaropvolgend kan deze technologie geadopteerd en vertaald worden naar processen en inrichting van het sociaal domein.
Alle technologie in het sociaal domein in beeld brengen is een omvangrijke taak. BeBright is daarom begonnen bij de zorg en ondersteuning: welke technologieën beïnvloeden de toekomst van de zorg en ondersteuning en leveren daarmee een bijdrage aan de kwaliteit? Onder kwaliteit verstaan we dan overigens zowel de professionele (medische) uitkomst als de ervaren kwaliteit door de inwoner of cliënt. Het resultaat van deze verkenning zijn 22 technologische bewegingen, verdeeld over vijf categorieën.
Met dit raamwerk kunnen we alle ‘Zorgenablers’ classificeren, waardoor we overzicht verkrijgen én keuzes kunnen maken. Domotics maakt bijvoorbeeld deel uit van de categorie Monitoring. Deze beweging gaat in op technologie die zorg en ondersteuning op afstand mogelijk maakt, zoals Sensara. Deze Zorgenabler registreert met draadloze sensoren dagelijkse activiteiten en herkent daarin patronen. Bij afwijkingen worden buren, familie of professionals gealarmeerd, maar de bewoner zelf krijgt ook een melding als er bijvoorbeeld kans is op uitdroging. Ook weten we per beweging welke risico’s er (nog) bestaan, en welke factoren invloed hebben op de groei.
In co-creatie met cliënten, inwoners én professionals vanuit de werkvloer kunnen organisaties met deze inzichten komen tot de juiste keuzes en prioriteiten. Het succes van technologie en de werkelijke bijdrage aan betaalbaarheid, toegankelijkheid en kwaliteit van zorg en ondersteuning is echter afhankelijk van veel factoren. Technologie alleen kan de gewenste transformatie in het sociaal domein niet bewerkstelligen, daarvoor is ook sociale- en procesinnovatie noodzakelijk.
