In tegenstelling tot de somatische zorg, kampt de ggz al heel lang met wachtlijsten en lange wachttijden. Ondanks plannen en afspraken, wordt de situatie steeds erger. Inmiddels worstelen 3,3 miljoen Nederlanders met psychische klachten en staan 84.000 mensen op een wachtlijst voor ggz. De toegankelijkheid en kwaliteit van de ggz staan alsmaar verder onder druk.
Op 19 april debatteert de Tweede Kamer over de ggz en suïcidepreventie. MIND pleit in haar brief aan de Kamerleden om de toegang tot zorg te verbeteren door de zorgbemiddeling van de zorgverzekeraars te verbeteren en ongecontracteerde zorg beschikbaar te houden. En we pleiten om zelfregie- en herstelorganisaties structureel te financieren zodat een landelijk dekkend netwerk van laagdrempelige en toegankelijke steun voor mensen met psychische klachten gerealiseerd kan worden.
Het aantal mensen dat wacht op een aanmeldgesprek of een behandeling in de ggz is opnieuw gestegen naar 84.000 (december 2022). Dit is een stijging van 4000 mensen vergeleken met mei vorig jaar. Ook nu wacht ruim de helft van alle wachtenden (51%) langer dan de maximale 14 weken op zorg. Zorgverzekeraars hebben een zorgplicht en moeten door middel van zorgbemiddeling zoeken naar plekken voor deze mensen. Maar de kwaliteit van de zorgbemiddeling is nog ondermaats, aldus de conclusie van de Inspectie Gezondheidzorg en Jeugd in haar recente rapportage. Ook het inzicht in vraag en aanbod van zorg is nog onvoldoende bekend. Nog steeds kan niet worden gestuurd op betere aansluiting. MIND pleit voor betere zorgbemiddeling en inzicht in vraag en aanbod van zorg.
Ondanks de groeiende wachtlijsten, is in de ggz een beweging gaande waarbij vrijgevestigde aanbieders in toenemende mate niet (meer) worden gecontracteerd door zorgverzekeraars. Gezien de ernst van de situatie, vinden wij dit een zeer onwenselijke ontwikkeling. Alle hulpverleners zijn hard nodig. En wanneer hulpverleners niet gecontracteerd worden, dienen zorgverzekeraars op grond van het hinderpaalcriterium ervoor te zorgen dat verzekerden zich nog steeds kunnen wenden tot deze niet-gecontracteerde aanbieders. MIND pleit dan ook voor 100% vergoeding van ongecontracteerde zorg. Verzekerden hebben immers recht op vrije artsenkeuze. MIND vraagt de minister en toezichthouders om hierop toe te zien.
Minister Helder schrijft in haar brief aan de Kamer over haar voornemen om regels voor het hinderpaalcriterium voor te bereiden. Ze werkt aan ‘de uitwerking van de IZA-afspraak om de vergoeding voor niet-gecontracteerde zorg te verlagen.’ Ongecontracteerde zorg wordt hiermee voor een steeds groter deel van de bevolking niet toegankelijk. Tegelijkertijd zien we dat de contractering van de ggz uiterst moeizaam verloopt: bij 40% van de ggz-aanbieders is nog steeds niet duidelijk welke zorg in het verzekerde pakket zit, aangezien de contracten tussen aanbieders en zorgverzekeraars nog niet zijn afgerond. Dit terwijl met zorgverzekeraars de afspraak is gemaakt dat zij in november van ieder jaar openbaar maken met welke aanbieders contracten zijn afgesloten voor welke zorg en tegen welke premie. Zodat mensen een goed geïnformeerde keuze kunnen maken voor een zorgverzekeraar.
Het belang van de toegang voor mensen met psychische klachten tot zelfregie- en herstelorganisaties (ZHO) is groot. Sinds 2016 is het aantal verdrievoudigd naar circa 120 ZHO’s waarmee jaarlijks ongeveer 80.000 mensen met een psychische kwetsbaarheid worden bereikt. Een mooi aantal, maar dit is nog steeds maar 5% van alle mensen met een psychische kwetsbaarheid in Nederland. In veel gemeenten zijn nog steeds geen mogelijkheden voor zelfregie en herstel. MIND pleit, naast het tijdelijke geld dat in het Integraal Zorgakkoord is opgenomen, voor structurele financiering van deze organisaties
Brief MIND aan de Tweede Kamer voor het ggz en suïcidepreventie-debat woensdag 19 april 2023
Toezicht op regionale aanpak wachttijden ggz: resultaten vervolgaanpak 2022 in negen regio’s
