Minister Koolmees (SZW) heeft in een brief aan de Tweede Kamer zijn waardering uitgesproken voor de manier waarop gemeenten Tozo hebben opgepakt en uitvoeren. In de brief informeert hij de Kamer verder over de stand van zaken in de uitvoering van Tozo door gemeenten met extra aandacht voor financiële aspecten van de regeling, rechtmatigheid en verantwoording.
In de brief erkent Koolmees dat de kaders die de Participatiewet biedt niet altijd zijn toegesneden op de Tozo. Dat heeft ertoe geleid dat de uitvoering van Tozo in het begin vaak niet aansloot op de wettelijke kaders. Daarvan zijn er na de eerste Tozo-weken een aantal concreter gecommuniceerd; andere zijn aangepast in regelgeving of aangetekend in de onlangs verschenen ‘Nota verwachtingen Accountantscontrole’.
Uit controle door gemeenten blijkt dat in 2020 de Tozo-uitkering van sommige ondernemers achteraf lager uitvalt. Gemeenten moeten als ze dat vaststellen daarom bedragen terugvorderen. Voor gemeenten is dit bekend terrein maar voor veel ondernemers niet waardoor zij mogelijk in de problemen komen. Koolmees kondigt aan om hier vinger aan de pols te houden.
Voor Tozo hebben gemeenten voorschotten ontvangen. Ook zijn uitvoeringskosten (vast bedrag per besluit op een aanvraag) betaald aan gemeenten. Het Rijk kijkt nu naar de betaalde voorschotten en de verantwoorde besteding daarvan door gemeenten. Voor de periode Tozo 1 is de Beleidsregel Hardheidsclausule Tozo 1 van toepassing zodat als fout en onzeker verantwoorde Tozo-kosten toch meegenomen kunnen worden in de vaststelling van de rijksvergoeding. Aan fundamentele rechtmatigheidseisen moet per definitie wel worden voldaan, formele rechtmatigheidseisen (bv. handtekening) spelen hierin geen rol en voor belangrijke rechtmatigheidseisen geldt de hardheidsclausule. Via een aanpassing van de Tozo worden gemeenten gecompenseerd voor 30% van het totaalbedrag van vorderingen wegens onverschuldig verleende voorschotten op aanvragen die zijn ingediend voor 22 april 2020.
Colleges hebben de bevoegdheid en verantwoordelijkheid om de Tozo zorgvuldig uit te voeren. Daarbij hoort een aanpak van Misbruik en Oneigenlijk Gebruik. In de loop van vorig jaar zijn risico’s geadresseerd met beheersmaatregelen. Het Inlichtingenbureau heeft gemeenten hier sinds het najaar van 2020 in gefaciliteerd met bestandskoppelingen. Gemeenten hoeven niet alle signalen over 2020 ook in 2020 verwerkt te hebben maar moeten in een controleplan wel aangeven hoe zij signalen selecteren die zij wel of niet met voorrang oppakken.
Voor accountants blijkt Tozo een lastige regeling om op te controleren en over te rapporteren. Inmiddels zijn zij via het Ministerie van BZK met de ‘Nota Verwachtingen Accountantscontrole’ geïnformeerd over de verwachtingen van de controle met betrekking tot de SiSa-verantwoording over de Tozo.
Divosa heeft in afstemming met leden bij het Rijk sinds de start voortdurend aandacht gevraagd voor de uitvoerbaarheid van de Tozo. Daarbij hoort een werkbare manier van verantwoording als het gaat om rechtmatigheid. Een blik en houding van SZW die ruimhartiger uitpakt dan misschien gebruikelijk is daarbij wat Divosa betreft geen overbodige luxe. Divosa is dan ook tevreden met de situatie en aanpak zoals door minister Koolmees in zijn brief aan de Kamer heeft omschreven.
Bekijk het oorspronkelijke artikel hier.
