Slechts vier op de tien Nederlanders (37%) weten dat (overmatig) alcoholgebruik het risico op kanker vergroot. Ook weten veel mensen niet dat er (hoge) maatschappelijke kosten door alcohol zijn voor de zorg, het onderwijs, werkgevers en voor politie en justitie. Positief is dat vrijwel alle volwassenen weten dat alcoholgebruik schadelijk is voor de hersenontwikkeling van jongeren. Toch denken vier op de tien ouders onterecht dat hun kind beter met alcohol leert omgaan, als je ze thuis laat wennen aan alcohol.
Het Trimbos-instituut deed, in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), voor de tweede keer onderzoek naar de kennis over de schadelijke effecten van alcoholgebruik. Het is belangrijk dat mensen de risico’s van alcoholgebruik kennen, zodat zij zelf afgewogen keuzes kunnen maken.
Weinig Nederlanders (37%) zijn zich bewust dat (overmatig) alcoholgebruik het risico op kanker vergroot. Een derde van de volwassenen (32%) weet dat het drinken van één glas alcohol per dag de kans op borstkanker vergroot. Ook de relatie tussen overmatig alcoholgebruik en mentale problemen is veelal onbekend. De relatie met suïcide (36%) is het minst bekend.
De relatie tussen alcohol en kanker is voor veel mensen nog onbekend, toch is het belangrijk dat hier verandering in komt, mensen hebben immers het recht om geïnformeerd te worden over de risico’s van alcoholgebruik. – Carmen Voogt
Daarnaast is bij de meerderheid van de deelnemers (52%) onbekend dat alcoholgebruik kosten met zich meebrengt voor de zorg, het onderwijs, werkgevers en voor politie en justitie. Er is dus veel winst te behalen door het vergroten van de kennis over de persoonlijke en maatschappelijke gevolgen van alcoholgebruik.
De kennis over de gevolgen van alcoholgebruik tijdens de zwangerschap is nog onvoldoende: zo weet slechts 52% van de volwassenen dat alcoholgebruik tijdens de zwangerschap de kans op een miskraam, huilbaby én leer- en gedragsproblemen bij het kind verhoogt. Het is belangrijk dat mensen met een kinderwens goed worden geïnformeerd over de risico’s van alcohol rondom de zwangerschap, temeer omdat bijna een kwart van alle vrouwen alcohol heeft gedronken toen zij nog niet wisten dat zij zwanger waren.
Ook is er nog winst te behalen in het ontkrachten van de misvatting dat je pubers beter kunt ‘leren drinken’ om ze zo te leren omgaan met alcohol. Dit heeft namelijk een tegengesteld effect. Jongeren die voor hun vijftiende jaar beginnen met het drinken van alcohol, hebben meer kans op een alcoholverslaving op latere leeftijd. Het stellen van strikte regels over alcohol – geen alcohol voor 18 jaar – zorgt er juist voor dat jongeren later beginnen met drinken en minder gaan drinken.
Uit recent onderzoek van de WHO blijkt dat het drinken van kleine hoeveelheden alcoholgebruik negatieve effecten heeft voor de gezondheid. Zo weten we: het risico op borstkanker neemt toe bij het drinken van één glas alcohol per dag. Toch is deze kennis nog maar beperkt doorgedrongen, zeker bij volwassenen die zelf fors drinken. Zo denkt 35% van de overmatige drinkers dat dagelijks meer dan één glas alcohol drinken (erg) schadelijk is, tegenover 63% van de volwassenen die dit niet doen.
Acht op de tien volwassenen denken en weten zeker dat hun sociale omgeving alcohol drinken normaal vindt. Opvallend hierbij is dat 18-29-jarigen vaker denken dat hun vrienden, familie en andere naasten respect hebben voor mensen die geen alcohol drinken dan 30 t/m 49 jaar of 50-plussers. Mogelijk wordt het normaler voor jongvolwassenen om geen alcohol te drinken, bijvoorbeeld door het toenemende aanbod en promotie van alcoholvrije dranken. Toekomstig onderzoek is nodig om te zien of dit een trend is bij jongvolwassenen.
In totaal deden 5901 volwassenen (18 jaar en ouder) mee aan dit representatieve onderzoek, dat is uitgevoerd door I&O Research in opdracht van het ministerie van VWS.
