Nog niet alle gemeenten zijn actief bezig met de uitvoering van het VN-verdrag handicap. Dat blijkt uit onderzoek van de Nederlandse Vereniging van Rekenkamers en Rekenkamercommissies (NVRR) in overleg met het College voor de Rechten van de Mens. Aan het onderzoek hebben 47 gemeenten meegewerkt. Slechts een kwart van hen (12 gemeenten) heeft of ontwikkelt een integraal plan om de deelname van inwoners met een beperking aan de samenleving te bevorderen.
De NVRR onderzocht in hoeverre de deelnemende gemeenten voldoen aan de verplichting om stapsgewijs het VN-verdrag handicap uit te voeren. De onderzoekers bekeken in hoeverre deze gemeenten in hun beleidsplannen voor het sociaal domein expliciet aandacht besteden aan inwoners met een beperking. Ook bekeken zij of gemeenten een apart plan hebben om de samenleving inclusiever te maken voor mensen met een beperking.
Vier van de onderzochte gemeenten hebben een dergelijk plan, een zogenaamde Lokale Inclusie Agenda. Acht andere gemeenten zijn hiermee begonnen. Vijftien gemeenten in het onderzoek hebben geen apart plan, maar besteden wel expliciete aandacht aan inwoners met een beperking bij de uitvoering van de Participatiewet, de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) en de Jeugdwet. Twintig gemeenten geven in hun beleid helemaal niet aan wat zij doen om de deelname van inwoners met een beperking aan de samenleving te bevorderen.
De gemeenten met een Lokale Inclusie Agenda hebben vooral aandacht voor de toegankelijkheid van cultuur, sport en vervoer en in mindere mate voor toegang tot werk en geschikte woningen. Bijna al deze gemeenten nemen maatregelen om hun eigen gebouwen en informatievoorziening toegankelijk te maken. Opvallend is verder dat geen enkele gemeente bijzondere aandacht heeft voor de positie van vrouwen met een beperking, terwijl het verdrag daar wel om vraagt.
Het VN-verdrag handicap is van kracht in Nederland sinds 14 juli 2016. Gemeenten hebben een belangrijke rol bij de implementatie hiervan. Zij zijn onder meer verantwoordelijk voor het beleid in het sociaal domein, oftewel de ondersteuning aan inwoners om zelfstandig te kunnen meedoen aan de samenleving. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om het regelen van de juiste zorg, begeleiding bij werk en aanpassingen in woningen.
De maatregelen die gemeenten hiervoor moeten nemen, staan vastgelegd in drie wetten: de Participatiewet, de WMO en de Jeugdwet. Deze wetten verplichten gemeenten om stapsgewijs het VN-verdrag handicap uit te voeren. De landelijke overheid beveelt gemeenten aan om dit te doen middels een integraal plan, oftewel een Lokale Inclusie Agenda.
Het College voor de Rechten van de Mens is toezichthouder op de naleving van het VN-verdrag handicap in Nederland. Het College heeft de NVRR bij dit onderzoek geadviseerd over de toetsing van beleid aan dit verdrag.
