In de laatste Verzamelbrief stelt staatssecretaris Klijnsma dat een vergunninghouder die tijdelijk bij iemand verblijft, geen gevolgen heeft voor de bijstandsuitkering. Maar wat is tijdelijk? Hoe kan de gemeente dit invullen op zo’n manier dat het praktisch uitvoerbaar, helder en juridisch correct is?
Tijdelijk verblijf
In mijn eerdere blog heb ik laten zien dat het voor familieleden en vrienden van vluchtelingen eigenlijk onbetaalbaar is om ze in huis te nemen, omdat het direct gevolgen heeft voor de uitkering. Dat hoeft niet, zo staat in de Verzamelbrief, als sprake is van tijdelijk verblijf: Dit kan betekenen dat de persoon die tijdelijk bij een bijstandsgerechtigde inwoont, niet mee hoeft te tellen voor de kostendelersnorm. Hierbij kan het bijvoorbeeld gaan om mensen in crisissituatie en daklozen. Ook kan het van toepassing zijn op vergunningshouders die gebruik maken van het zelf zorgarrangement en tijdelijk bij iemand inwonen.
Wat is tijdelijk?
Dan komt de grote vraag: wat is tijdelijk? Voor de bijstand geldt dat iemand zijn hoofdverblijf heeft waar hij feitelijk zijn maatschappelijk leven heeft. Daarbij spelen vragen als: waar slaapt hij? Waar staat hij ingeschreven? Waar is zijn sociaal leven?
Het kan zijn dat iemand tijdelijk ergens anders verblijft. Een voorbeeld. Mevrouw Jansen woont in Utrecht en ontvangt daar bijstand. Zij gaat een week bij haar tante in Maastricht logeren. Dat betekent niet dat haar hoofdverblijf verplaatst is, dat is nog steeds in Utrecht. Het is namelijk haar intentie om tijdelijk bij haar tante te verblijven en daarna weer terug te keren naar haar eigen huis. De essentie in dit voorbeeld is dat ze tijdelijk elders verblijft omdat het haar intentie is om terug te keren.
Intentie van vluchtelingen
Vluchtelingen hebben niet huis en haard verlaten, een soms gevaarlijke en lange reis in gammele bootjes gemaakt, met het idee om na een week of twee weer terug te gaan. Met andere woorden, zij hebben geen hoofdverblijf om naar terug te keren. Heb je dat niet, dan is de hoofdregel van de bijstand dat je hoofdverblijf is waar je daadwerkelijk verblijft.
Hoe deze knoop te ontwarren?
Voor vluchtelingen is het dus eigenlijk juridisch niet mogelijk om te stellen dat er sprake is van tijdelijk verblijf. Nu deze mogelijkheid wel in de Verzamelbrief is aangedragen, moet er dus een oplossing mogelijk zijn. Je zou kunnen aansluiten bij de aanvraag van een verblijfsvergunning. Zo lang iemand nog in de procedure zit, weet hij zelf niet of zijn hoofdverblijf is gewijzigd. Bij afwijzing, moet hij namelijk het land verlaten en heeft hij niet zijn hoofdverblijf in Nederland. Bij toekenning wordt dit zijn nieuwe land en is het verblijf niet langer tijdelijk. Dat betekent bij afwijzing kostendelersnorm toepassen. Iemand weet dan dat hij hier niet mag verblijven en dit kan niet vanuit de bijstand worden tegengewerkt door toch indirect voor iemands levensonderhoud te betalen. Mag iemand hier wel blijven, dan kan hij een uitkering aanvragen. Ook dan kan de kostendelersnorm worden toegepast. De kosten kunnen namelijk vanaf dat moment gedeeld worden.
Lees ook
Dossier vluchtelingen
Eerdere blogs van mr. Evelien Meester van Stimulansz
De toekomst van armoedebeleid: geen lamp maar licht!
Het sociaal domein en de kever van Kafka
Verdringing op de arbeidsmarkt
Bijstandsgerechtigden niet geschikt als gastheer vluchteling?
Democratie 2.0
Handhaving en zachte heelmeesters
Is een onvoorwaardelijk basisinkomen juridisch mogelijk?
Wat hebben sociale diensten met voetballers en zangers?
Werken naast de bijstand: drama of zegen?
De gemeente als oplossing en oorzaak van armoede
Balanceren tussen zorgplicht voor kwetsbare burgers en kostenbewustzijn - deel 2
Balanceren tussen zorgplicht voor kwetsbare burgers en kostenbewustzijn
Onderzoek naar vermogen in het buitenland: discriminatie of niet?
Hennepkwekerij: waar ligt de grens tussen kweken voor eigen gebruik en professioneel kweken?
Vereenvoudiging beslagvrije voet
