Op 1 oktober 2022 is de 2e tranche de Wet bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur (Wet Bibob) in werking getreden. Met de 2e tranche is onder meer de mogelijkheid uitgebreid om de Wet Bibob toe te passen op de inkoop van dienstverlening in de zin van de Jeugdwet en de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 via een andere procedure dan een aanbestedingsprocedure in de zin van de Aanbestedingswet 2012. In dit blog praten we je bij over deze wijziging.
Sociale en andere specifieke diensten (SAS-diensten) vormen een bijzondere categorie ‘diensten’ in de zin van de Aanbestedingswet 2012. Deze diensten hoeven pas te worden aanbesteed als de waarde daarvan boven de EUR 750.000,- uitstijgt. Daarbij kan worden gedacht aan de exploitatie van sportaccommodaties, onderwijsdiensten, maar ook jeugdhulp en maatschappelijke ondersteuning zoals beschermd wonen.
Specifiek ten aanzien van jeugdhulp en maatschappelijke ondersteuning is bij de behandeling van het voorstel voor de Wet Bibob in de Tweede Kamer een amendement aangenomen dat ervoor zorgt dat de mogelijkheid om de Wet Bibob op de inkoop van jeugdhulp en maatschappelijke ondersteuning toe te passen wordt uitgebreid. Het amendement is geïmplementeerd in artikel 1, lid 4 Wet Bibob. Niet alleen de inkoop van deze specifieke SAS-diensten door middel van een aanbestedingsprocedure, maar ook de inkoop door middel van subsidieverstrekking, een (semi)open house-procedure of toelatingsprocedure komen daarmee onder de toepassing van de Wet Bibob te vallen.
De reden voor de uitbreiding van de Wet Bibob op dit punt is om ervoor te zorgen dat inkoop van jeugdhulp en maatschappelijke ondersteuning via een (semi-) open house- of een toelatingsprocedure ook onder het toepassingsbereik van de Wet Bibob komt te vallen. Per 1 augustus 2020 beoogde de wetgever namelijk alle overheidsopdrachten onder de Bibob te laten vallen. Daarvoor is het begrip overheidsopdracht gelijkgesteld met dit begrip in de Aanbestedingswet 2012. Als jeugdhulp en maatschappelijke ondersteuning wordt ingekocht middels een aanbestedingsprocedure als bedoeld in de Aanbestedingswet 2012 dan is duidelijk dat sprake is van een ‘overheidsopdracht’ en dat de Wet Bibob daarop van toepassing is.
Maar, overheden kunnen de inkoop van SAS-diensten ook op een andere wijze organiseren. Bijvoorbeeld via subsidieverstrekking, een (semi)open house-procedure of toelatingsprocedure. Als een opdracht wordt verstrekt op basis van een open-house of toelatingsprocedure, kwalificeert deze opdracht niet als ‘overheidsopdracht’ als bedoeld in de Aanbestedingswet 2012 en dus ook niet als bedoeld in de Wet Bibob. Met de 2e tranche Wet Bibob zijn deze vormen van zorginkoop ook expliciet onder de Wet Bibob gebracht. Ook hier is het (net zo goed) relevant om te onderzoeken of de personen bij wie deze overheden zorg inkopen betrouwbaar en integer zijn. Immers, de wijze waarop de procedure wordt doorlopen voor deze inkoop, maakt niet dat het niet meer relevant is om de integriteit van een ondernemer te toetsen.
