Op 12 februari 2021 stuurde de Staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat, Mona Keijzer, een kamerbrief over een ontwerpbesluit in verband met de wijziging van de Gids Proportionaliteit. Dit ontwerpbesluit ziet onder andere op de wijziging van rechtsverwerkingsclausules en voorschriften voor de inkoop van sociale en andere specifieke (SAS-)diensten onder de Europese drempel. Dit voorstel kan grote gevolgen hebben voor aanbestedingen in het sociaal domein.
Door Nienke Keus-Goldberg
Onder de grens van de Europese drempelbedragen bestaan in principe geen wettelijk voorgeschreven procedures. In de Gids Proportionaliteit is in voorschrift 3.4 A bepaald dat de aanbestedende dienst per opdracht beziet welke aanbestedingsprocedure geschikt en proportioneel is. Voor opdrachten onder de Europese drempels zijn in de Gids Proportionaliteit een aantal ‘balkjes’ met bedragen opgenomen die een handvat bieden om te bepalen welke aanbestedingsprocedure in beginsel proportioneel wordt geacht.(1) Deze balkjes geven geen harde verplichtingen omdat het altijd noodzakelijk blijft om te kijken naar de concrete situatie. Het is immers van belang om een procedure te kiezen die aansluit bij het onderwerp van de betreffende aanbesteding, en de markt waarin wordt geopereerd.
Deze balkjes gelden momenteel nog niet voor de aanbesteding van SAS-diensten onder de Europese drempels. Het ontwerpbesluit behelst dat de balkjes voor de aanbesteding van ‘Leveringen/diensten Decentrale overheid’ nu ook voor SAS-diensten zullen gelden.(2)
De bedragen van de balkjes voor ‘Leveringen/diensten Decentrale overheid’ moeten volgens het ontwerpbesluit met een factor drie vermenigvuldigd worden in verband met het hogere Europese drempelbedrag bij de SAS-procedure.(3) Uit het advies volgt ook een alternatieve oplossing, namelijk dat de SAS-procedure eigen balkjes krijgt.
Op basis van de Gids Proportionaliteit bij de SAS-procedure heeft deze wijziging een aantal gevolgen:
1 op 1 aanbesteden mag tot 90K;
Meervoudig onderhands mag van 90K tot 300K;
Nationaal openbaar mag van (ongeveer) 300K tot 750K;
Vanaf 750K moet Europees worden aanbesteed.
Belangrijk om op te merken: deze wijzigingen zijn nog niet definitief. De Tweede Kamer heeft tot 12 maart 2021 om te reageren op het ontwerpbesluit. Voor zover bekend heeft de Tweede Kamer dat nog niet gedaan. Daarna zal het ontwerpbesluit naar de Raad van State worden gestuurd.(4)
De kans is groot dat ook de inkoop van SAS-diensten onder de Europese drempelbedragen via de Gids Proportionaliteit meer gereguleerd wordt. Wij vinden dit een positieve uitbreiding van de Gids Proportionaliteit. Veel gemeenten bepalen hun eigen beleid voor de inkoop van SAS-diensten onder de drempel. Per gemeente verschilt het beleid echter. Duidelijk sturing middels de voorliggende wijziging van de Gids Proportionaliteit is daarom een wenselijke ontwikkeling.
Nienke-Keus Goldberg zijn respectievelijk advocaat en juridisch medewerker bij Croon advocaten.
(1) Hoofdstuk 3.4 Gids Proportionaliteit.
(2) Bijlage 5 Advies van de Adviescommissie Gids Proportionaliteit bij Kamerbrief 12 februari 2021, ontwerpbesluit wijziging aanbestedingsbesluit in verband met wijziging Gids Proportionaliteit (rechtsverwerkingsclausules).
(3) Het drempelbedrag voor SAS-diensten is €750.000,- en het drempelbedrag voor leveringen/diensten Decentrale overheid is €214.000,-.
(4) Kamerbrief 12 februari 2021, ontwerpbesluit wijziging aanbestedingsbesluit in verband met wijziging Gids Proportionaliteit (rechtsverwerkingsclausules), p.2.
