De langdurige zorg is in beweging. Een groeiend aantal ouderen in Nederland doet een steeds groter beroep op ondersteuning (Wmo), medische zorg (Zvw) en langdurige zorg (Wlz). De kwaliteit van die zorg en de kwaliteit van leven staan voorop, maar tegelijkertijd moet de zorg houdbaar blijven voor de toekomst. Zorgkantoren bewegen mee met de veranderingen in de langdurige zorg. In een bijeenkomst voor belanghebbende partijen presenteerden de verschillende zorgkantoren onlangs hoe ze hieraan samen met zorgaanbieders en gemeenten werken en hoe ze daarbij de wensen van de cliënt centraal stellen.
Tijdens de bijeenkomst noemde Marti Paardekooper, directeur Langdurige Zorg van Zilveren Kruis een aantal manieren waarop zorgkantoren samenwerken aan de kwaliteit van zorg. Ze maken gezamenlijk landelijke analyses over de kwaliteit van de langdurige zorg en leiden hun inkopers gezamenlijk op in het inkopen op kwaliteit. Ook werken ze gezamenlijk aan een doorontwikkeling van een dashboard, zodat alle zorgkantoren de beschikking hebben over dezelfde kwaliteitsinformatie en deze informatie kunnen gebruiken bij de zorginkoop.
Marti Paardekooper: “Maar waar gaat het echt om? De zorg voor mensen en zorginstellingen waar mensen echt gezien worden. Wij als zorgkantoren moeten die mooie voorbeelden in het veld blijven delen zodat andere zorgverleners dit oppakken. Alleen zo kunnen we deze zorg voor steeds meer mensen mogelijk maken.” Ze noemt het voorbeeld van het Zorgerf Buiten-Verblijf in Putten, waar mensen met dementie in een kleinschalige vakantieachtige setting tussen natuur en dieren wonen. Het dagelijks leven op het erf neemt een deel van de zorg weg. Mensen helpen zelf mee met het voeren van de dieren, het schillen van de aardappels en worden continu getraind in het doen van het goede in hun dagelijkse handelingen.
Charlotte Verboom van zorgkantoor Zorg en Zekerheid vertelt hoe zorgkantoren steeds meer doen met de informatie die ze krijgen uit cliëntsignalen. Charlotte Verboom: “Door zelf actief contact te zoeken met cliënten en gewoon eens aan de telefoon te vragen: ‘hoe gaat het nu eigenlijk met u? Bent u tevreden over de zorg die u krijgt? Waarom wel of waarom niet? Waarom heeft u juist voor deze zorgverlener gekozen?’ Zo komen we al een heleboel te weten over hoe mensen denken over de zorg die ze ontvangen zonder dat we daar hele vragenlijsten voor nodig hebben.” Ook signalen van cliënten die zelf contact zoeken met het zorgkantoor en gesprekken met cliëntenraden zijn een goede informatiebron om zicht te krijgen op de geleverde zorg.
De grote uitdaging voor zorgkantoren is vervolgens om deze signalen op een eenduidige manier vast te leggen en te vertalen naar zorginkoopbeleid. Acute en zorgwekkende signalen worden direct opgepakt door cliëntondersteuning. Maar hoe kan de vertaling naar zorginkoop meer efficiënt worden ingericht? Charlotte Verboom: “Het is belangrijk om de rode draad te vinden in die signalen. 25 keer een kleine melding kan heel veel betekenen. En soms hebben twee meldingen al impact. Maar we moeten niet vergeten dat juist ook de positieve signalen belangrijk zijn bij de inkoop om de kwaliteit van zorg te verbeteren.”
Zorgkantoren zijn steeds actiever in de regio. Ze werken samen met gemeenten, zorginstellingen en andere partijen aan oplossingen voor regionale knelpunten en bieden ruimte voor goede ideeën om de zorg beter vorm te geven. Tijdens de middag voor belanghebbenden worden een aantal van deze mooie voorbeelden uit de regio gedeeld.
Suzanne Goedoen van zorgkantoor DSW vertelt over Pluswonen, geclusterde woningen voor ouderen met flexibel in te zetten zorg in de nabijheid. Hier wordt alle zorg (Wmo, Zvw en Wlz) uitgevoerd door één zorgaanbieder. De huren zijn schappelijk en er geldt één vast bedrag per cliënt voor een zorgpakket, zodat er geen losse beschikkingen meer nodig zijn. Het samenwerkingsproject tussen gemeente, zorgverzekeraars, zorgkantoor en zorgaanbieder kent mooie resultaten zoals een hogere waardering van de kwaliteit van leven door cliënten. Maar ook een uitstel van de instroom naar het verpleeghuis, een vermindering van de administratieve lasten, de mogelijkheid om sneller de juiste zorg in te zetten omdat er geen nieuwe beschikking nodig is en uiteindelijk lagere kosten per cliënt.
Wencke Eijkelkamp van zorginstelling Carinova vertelt hoe ze in Salland uit het ontwikkelbudget van het Kwaliteitskader Verpleeghuiszorg de Regioverpleegkundige vorm konden geven. 13 organisaties waaronder zorgkantoor en zorgverleners uit de ouderenzorg, gehandicaptenzorg en geestelijke gezondheidszorg werken hierin samen aan een dienst voor verpleegkundige zorg thuis in de avonden, nachten en weekenden. Een pool van verpleegkundigen verzorgt onder de naam Regioverpleegkundige specialistische verpleegkundige zorg en triage voor kwetsbare cliënten in de regio. Hiermee krijgt de cliënt de juiste zorg op de juiste plek op het juiste moment en worden crisisopnames in verpleeghuis of ziekenhuis voorkomen.
Namens zorgkantoor VGZ vertelt Peter Bouts over zinnige zorg voor ouderen met dementie. In de regio zijn tal van voorbeelden hoe er samengewerkt wordt aan een andere manier van dementiezorg: door de inzet van een informeel netwerk blijven cliënten langer thuis wonen in hun eigen omgeving en door cliënten af en toe te laten logeren, komen mantelzorgers even op adem.
Peter Bouts: “We moeten radicaal anders naar zorg kijken. Dus zitten mensen goed in hun vel, kunnen ze nog een beetje betekenis geven aan hun leven. Natuurlijk hebben mensen zorg nodig, maar dit is minstens zo belangrijk. We zijn te snel geneigd het te doen zoals we altijd al deden.” Hij haalt een voorbeeld aan van een 73-jarige eenzame man waarvan de vraag was: wie wil er als buddy met hem gaan fietsen? “Uiteindelijk hebben we dit omgedraaid en is meneer zelf juist buddy geworden van 3 andere ouderen waarmee hij wekelijks gaat fietsen. Het gaat erom dat je gezamenlijk oog hebt voor een alternatieve aanpak.”
De ervaringen uit het veld vormen de rode draad van de bijeenkomst. Afdronk van de middag is dat goede zorg voor de cliënt uiteindelijk is waar het allemaal om gaat. Daar kun je als zorgkantoor aan bijdragen door de wensen van cliënten door te vertalen naar je inkoopbeleid. En door als zorgkantoor de problemen bij het vormgeven van goede zorg direct aan te pakken. Door samen met gemeenten en zorginstellingen te kijken naar manieren waarop het wel kan. Directeur Langdurige Zorg van Zilveren Kruis Marti Paardekooper ziet het ondanks de uitdagingen die ervoor de toekomst liggen zonnig in: “Ik hou me eraan vast dat vanuit schaarste, ook vaak de meest innovatieve en creatieve oplossingen ontstaan. Laten we daar samen aan gaan werken.”
