De Rekenkamer heeft het rapport “De Schuldenval” aan de gemeenteraad van Arnhem aangeboden.
In dit onderzoek stond de situatie van de Arnhemse inwoner met schulden centraal en hoe deze
geholpen wordt daar mee om te gaan. Het onderzoek omvatte zowel de uitvoering door de
sociale wijkteams als door Rijnstad en PLANgroep.
De Rekenkamer Arnhem geeft met dit onderzoek de gemeenteraad inzicht in de wijze waarop
schuldhulpverlening in Arnhem wordt uitgevoerd. Dat leidt tot conclusies en aanbevelingen
waarmee - indien uitgevoerd – de schuldhulpverlening in Arnhem effectiever kan worden
uitgevoerd. Op basis van de resultaten concludeerde de Rekenkamer Arnhem dat met name de
manier waarop de hulpverlening in de wijkteams is georganiseerd snelle en adequate
hulpverlening in de weg staat.
De overall conclusies die uit het rapport getrokken worden, zijn indringend.
Het komt vaak voor dat mensen lang in hun schuldenval gevangen blijven. Dat wordt in
belangrijke mate veroorzaakt doordat veel hulpverlening binnen de wijkteams weinig doel- en
resultaatgericht is.
Vele wijkcoaches kunnen vanuit hun warme betrokkenheid rekenen op grote waardering van
hun cliënten. Dat is waardevol en moet behouden blijven.
De opdracht van de wijkteams is “doen wat nodig is”. Dat mag de algemene doelstelling zijn,
ten aanzien van de langjarige schuldenproblematiek (die bij velen steeds toeneemt naarmate
ze langer in de schuldenval zitten) is hij niet effectief genoeg. De wijkteams registreren niet
hoeveel mensen met welke schulden bij hen komen en ze pakken de problematiek niet
doelgericht genoeg aan. Het maken van een plan en het voeren van de regie op de complexe
processen die aan schuldenproblematiek ten grondslag liggen wordt onvoldoende strak
aangestuurd en is in de analysefase (wat is het probleem en wat zou de oplossingsrichting
kunnen zijn) niet doorwrocht genoeg. Daardoor wordt te weinig snelheid gemaakt.
Triage (het bepalen welke hulp nodig is) vergt specifieke vakkennis. Wij zien die niet altijd
goed, tijdig en snel ingezet worden. Meer specifiek is de kennis ten aanzien van
ondernemers/zzp’ers die met schulden bij de gemeente aankloppen onvoldoende. Vaak is er
een ingewikkeld juridische en fiscale problematiek die specifieke kennis vraagt.
Omdat de afspraken met Rijnstad en PLANgroep ten aanzien van hun doelen en meetbare
resultaten strak ingekaderd zijn, zijn de resultaten hier helderder. Ben je als schuldenaar
eenmaal zo ver dat je daar terecht komt – maar dat is voor velen een lange, kronkelige en
moeizame weg – dan word je meestal goed en effectief geholpen.
De Rekenkamer beveelt aan de intake bij potentiële schuldhulpverlening te versterken, beter
en gerichter te registreren door de sociale wijkteams, te zorgen voor een betere regiefunctie
vanuit de wijkteams, meer aandacht aan ondernemers te besteden, de afspraken over de
berekening van het vrij te laten bedrag te evalueren en de nazorg te versterken.
Bekijk het eindrapport 'Evaluatie schulddienstverlening in Arnhem'
Bekijk hier de bestuurlijke nota 'Schulddienstverlening in Arnhem'
