Iedereen die zich online begeeft, laat bewust of onbewust data achter. Ook descriptieve informatie van bijvoorbeeld keukentafelgesprekken zijn toepasbaar bij datagedreven werken. Gemeenten kunnen deze data verzamelen en met behulp van data-analyse tot nieuwe inzichten komen.

De voor- en nadelen van datagedreven werken

Een datagedreven organisatie heeft veel voordelen in vergelijking met een traditionele organisatie. Doordat een datagedreven organisatie inzicht heeft in de resultaten, kan er bij tegenvallende resultaten aan de juiste knoppen worden gedraaid om bij te sturen. Ook is het mogelijk om grip te krijgen op de kosten en baten in het sociaal domein. Zo is te zien welke interventies wel of niet werken. Het is een effectief middel om te zien welke ontwikkelingen er zijn en hoe interventies in beleid mogelijk doorwerken in de toekomst. Daarnaast zijn er volgens het ministerie van Justitie en Veiligheid (2019) (1) nog andere bijkomende voordelen:

• grotere wendbaarheid. Een snelle en passende reactie op ontwikkelingen, doordat deze ontwikkelingen reeds in trendanalyses zijn voorzien ;
• effectiviteit. Benodigde en toegestane informatie is beschikbaar in de hele keten waardoor informatie op het gewenste moment en zonder onderbrekingen beschikbaar is;
• efficiency. Tegen lagere kosten en een kortere doorlooptijd worden de gewenste resultaten behaald, door sneller de knelpunten op te sporen, stappen te automatiseren en beslissingen te nemen op basis van feiten;
• betere beleidsontwikkeling. Beleid en beslissingen worden genomen op basis van data die breder, vollediger en objectiever zijn;
• transparantie. Keuzes die onderbouwd en herleid zijn vanuit duidelijke feiten en analyses;
• kwaliteit. De doorgevoerde interventies zijn van hogere kwaliteit doordat deze achteraf of real-time gemeten worden op effectiviteit, efficiëntie en waarde. Datamanagement kan zorgen voor standaardisatie, wat de kwaliteit ten goede komt.

Met datagedreven werken komen ook andere vraagstukken om de hoek kijken. Want waar wil je überhaupt beginnen? Je kan als organisatie wel veel data ter beschikking hebben, maar welke vraagstukken zijn relevant om te beantwoorden? Waar wil je als organisatie op sturen? Welke KPI’s en variabelen heb je hiervoor nodig en welke juist niet?

Gemeenten kunnen te maken krijgen met ontbrekende data of onvoldoende gestructureerde data om tot de nodige informatie te komen. Ook is het belangrijk om stil te staan bij wie de data aanlevert en op welk moment. Tot slot dienen organisaties rekening te houden met de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG): wie met data werkt, moet goed weten hoe je data opslaat en wie er toegang toe hebben. Hierbij draait het om technisch maatregelen die de privacy kunnen waarborgen.

Gemeenten die aan de slag willen met datagedreven werken komen er al snel achter dat datagedreven werken niet in één dag te implementeren is. Het doorvoeren van een nieuwe werkwijze kost tijd en moeite. Maar het biedt ook kansen en vele nieuwe inzichten voor gemeenten.

(1)Bron: Ministerie van Justitie en Veiligheid (juli 2019) Datagedreven werken: wat is er voor nodig?