In een publicatie over de uitkeringen 2018 viel ons oog (cliëntenraad) er op dat wordt gesproken over een “temporisering van de verlaging van de bijstand”. Het voelt positief aan, maar tegelijk niet begrijpelijk, want ons is niets bekend over een lopend proces om de bestand te verlagen. Ook niet in stukken van onze gemeente. Kunt u ons hierover iets meer vertellen, wat is de omvang van de verlaging bijvoorbeeld? Ligt hier nog een adviestaak voor ons, want wij weten niet beter dan dat juist steeds meer berichten verschijnen die erkennen dat de bijstand te laag is om in de noodzakelijke kosten van bestaan te voorzien.
Dat is heel opmerkzaam van jullie. Jullie doelen op een maatregel die weinig publiciteit heeft gehad. Veel gemeenten kennen de maatregel ook niet goed, omdat de uitvoering bij het ministerie van SZW ligt.
Het ministerie verhoogt jaarlijks wel de normen voor de bijstand, maar minder hoog dan dat dat vroeger (voor 2012) het geval was. De verandering vloeit voorts uit de Wet 'Geleidelijke afbouw van de dubbele heffingskorting in het referentieminimumloon'.
Deze wet beoogt werken vanuit een uitkeringssituatie meer te laten lonen, door de bijstand te verlagen. Zonder deze verlaging was er een vrees dat op de langere termijn de netto bijstand voor een stel dat niet werkt zelfs hoger kon worden dan de netto inkomsten van een werkende kostwinner die minimumloon heeft. De verlaging werkt ook door in de IOAW- en IOAZ-uitkering.
In netto-bedragen gaat het uiteindelijk per maand om € 100 voor paren, € 90 voor alleenstaande ouders en € 70 voor alleenstaanden per maand. De verlaging wordt over 15 jaar uitgesmeerd. Dus je kan grofweg zeggen dat de verlagingen inmiddels voor de helft zijn gerealiseerd. De genoemde “temporisering” – een soort gedeeltelijk uitstel van de regeling - is beperkt en tijdelijk. In stukken van het nieuwe kabinet lezen we dat werken vanuit een uitkering gedurende de kabinetsperiode voor alleenstaanden lonender wordt vanwege de afbouw van de dubbele heffingskorting in de bijstand. Dus het lijkt er op dat de “temporisering” alleen in 2018 speelt. Het gaat om een tijdelijk voordeeltje van enkele tientjes op jaarbasis.
Jullie gemeente kan hier weinig aan doen. Het gaat om inkomenspolitiek en dat is voorbehouden aan het rijk. De speelruimte van de gemeente beperkt zich hooguit tot het bedrag van de individuele inkomenstoeslag. Die kan de gemeente op jullie advies voor nader te duiden groepen meer dan trendmatig verhogen. Of via maatwerk trachten meer tegemoetkomend te zijn.
