20 pakken papier van 40 pagina’s, dubbelzijdig bedrukt. Dat zijn de verschillende voorwaarden die de zorgverzekeraars vorige week publiceerden voor de inkoop van thuiszorg, eerstelijnsverblijf, geriatrische revalidatiezorg en geneeskundige zorg voor specifieke patiëntgroepen. Het vormt elk jaar weer de start van een enorme administratieve berg die zorgorganisaties moeten overwinnen.
ActiZ neemt de inkoopvoorwaarden van zorgverzekeraars ook dit jaar weer onder de loep. ‘We letten erop hoe zorgverzekeraars preventie, digitalisering en samenwerking tussen zorgverleners denken te stimuleren via hun inkoop’. Tegelijkertijd is voor de branchevereniging van zorgorganisaties de maat vol: ‘Deze administratieve berg moet echt kleiner. De minister moet dat eisen van zorgverzekeraars.’
‘Per verzekeraar zijn er minstens 100 verschillende contracteisen per zorgsoort’, geeft zorgbestuurder Wil van de Laar van de ActiZ kerngroep Zorg Thuis aan. ‘Met zo’n 10 verschillende verzekeraars zijn dat dus honderden eisen waaraan je als zorgorganisatie moet voldoen om zorg te mogen bieden en een contract te kunnen krijgen. Dat zijn er gewoonweg te veel.’ ActiZ pleit al lang voor een vermindering van de administratieve lasten in de zorg. Het Nivel onderzocht onlangs dat wijkverpleegkundigen gemiddeld 12 uur per week besteden aan documentatie. ‘Wat mij betreft moet hier de politiek wakker van liggen’, zegt Van de Laar. ‘Uiteraard willen zorgorganisaties verantwoord zorg leveren en moet dit gecontroleerd worden, maar het moet echt eenvoudiger dan nu. Zorgaanbieders werken steeds meer samen in de wijk en over de hele zorgketen heen en dan is dit systeem van zorginkoop niet stimulerend, maar ondermijnend.’
“De politiek moet wakker liggen van de administratieve lasten in de wijkverpleging” – Wil van de Laar, ActiZ kerngroep Zorg Thuis
Van de Laar: ‘Een cliënt maakt het echt niet uit of digitalisering zus of zo gedaan wordt, maar dát het gedaan wordt. In een tijd waarin medewerkers schaars zijn en de vraag naar zorg groeit doordat de samenleving vergrijst, moet dit echt efficiënter.’ Als risico van de grote verscheidenheid aan inkoopvoorwaarden ziet ActiZ dat er meer zonder zorgcontracten gewerkt gaat worden als zorgverzekeraars niet meer samenwerken en inkoopvoorwaarden op elkaar afstemmen. En dat is volgens zorgbestuurder Van de Laar juist niet gewenst: ‘We willen juist toe naar eenvoudigere contracten in de zorg met meerjarig perspectief. Dat moet niet lastiger gemaakt worden. Zorgorganisaties hebben domweg niet de tijd en middelen om voor elke afzonderlijke zorgverzekeraar de vinkjes af te werken: ze zullen dus niet met iedereen contracten willen sluiten. Dat beperkt de keuzevrijheid in de zorg voor cliënten.’
Volgens ActiZ is het systeem doorgeslagen en is er daardoor te weinig ruimte voor preventie, kwaliteit, goede arbeidsvoorwaarden en het stimuleren van passende zorg. Iets dat ook blijkt ook uit de monitor contractering van de NZa. ‘Tijdens het Kamerdebat over de wijkverpleging vorige week, erkende minister Helder het probleem’, vertelt Van de Laar. Wat ActiZ betreft is het tijd om woord bij daad te voegen en moet de minister eisen dat er één set voorwaarden per zorgsoort komt om zorg in te kopen. Regionaal kan dan de preferente zorgverzekeraar regie nemen op terreinen als preventie, digitalisering en passende zorg. De andere zorgverzekeraars kunnen dit beleid volgen. De minister moet dit volgens ActiZ via de Nederlandse Zorgautoriteit opleggen.
We willen juist toe naar eenvoudigere contracten in de zorg – Wil van de Laar, ActiZ kerngroep Zorg Thuis
ActiZ neemt de verschillende inkoopvoorwaarden voor de inkoop van wijkverpleging voor het jaar 2023 onder de loep. Daarin zal de branchevereniging van zorgorganisaties met name letten op de ruimte die zorgverzekeraars bieden voor het organiseren van preventie, digitalisering en samenwerking tussen verschillende zorgverleners.
Vooral in de wijkverpleging is het een probleem dat met name de directe tijd die een zorgverlener aan een cliënt besteedt betaald wordt, terwijl er ook tijd wordt gestoken om die zorg te organiseren. Denk bijvoorbeeld aan tijd die nodig is voor overleg tussen een wijkverpleegkundige en het sociaal team of een huisarts, het organiseren van avond- nacht- en weekendzorg, het begeleiden van stagiaires of het voorbereiden van mensen op de nazorg die ze nodig hebben na een ziekenhuisbehandeling. In bijeenkomsten voor leden worden begin mei de bevindingen door ActiZ gedeeld.
