De combinatie van taallessen en andere activiteiten werkt goed voor inburgeraars die naar verwachting veel moeite zullen hebben met het leren van de Nederlandse taal. Dit blijkt uit een onderzoek van De Beleidsonderzoekers onder zes gemeenten die meededen aan de pilot voor de zelfredzaamheidroute (Z-route).
De (hoofd)gemeenten Berg en Dal, Best, Enschede, Haarlem, Midden-Groningen en Velsen deden via de pilot ervaring op met het ontwikkelen en implementeren van de Z-route. Deze route is gericht op inburgeraars bij wie tijdens de intake wordt vastgesteld dat zij zeer veel moeite zullen hebben met het leren van de Nederlandse taal. Met de Z-route wordt gestreefd naar beheersing van de Nederlandse taal op (ten minste) A1-niveau, inburgering, zelfredzaamheid in de samenleving en participatie.
De pilot Z-route is een sterk praktijkgericht programma waarin taallessen en maatschappelijke en participatieactiviteiten met elkaar verweven waren.
Een doel van de pilots Z-route was ook dat de zelfredzaamheid van deelnemers toe zou nemen. Daarvoor hebben de pilotgemeenten gewerkt aan het verbeteren van de taalbeheersing en kennis van de Nederlandse maatschappij, en aan activering. In alle pilots werden klassikaal taalonderwijs, participatieactiviteiten en de behandeling van maatschappelijke thema’s zoals gezondheid, sport en financiën gecombineerd.
Aan het einde van de pilot hadden de deelnemers een klein beetje vooruitgang geboekt. Zo beheersen zij het Nederlands iets beter: bij de start beheersten de deelnemers het Nederlands gemiddeld op pre-A1-niveau, aan het einde van de pilot was dat A1-niveau. De gespreks-, spreek- en luistervaardigheid zijn daarbij meer verbeterd dan de schrijf- en leesvaardigheid. De zelfredzaamheid van de deelnemers is gedurende de pilot ook licht verbeterd. De deelnemers zijn na de Z-route geactiveerd en gemotiveerd om verder te leren.
De deelnemers waren erg tevreden over de taallessen in combinatie met praktijkgerichte lessen. Ook waardeerden zij de ruimte voor extra vragen en uitleg. De activiteiten hielpen om het geleerde in de praktijk te oefenen. Deelnemers daartoe uitdagen is dan ook belangrijk. In de pilots gebeurde dat bijvoorbeeld tijdens bezoeken van gastsprekers of excursies met Nederlanders. Daarnaast helpt een ‘taalrijke werkomgeving’ bij het te oefenen met de Nederlandse taal. Ook wanneer deelnemers zelf niet (veel) Nederlands spreken, worden zij er wel aan blootgesteld doordat zij collega’s Nederlands horen praten.
Daarnaast komt veel persoonlijke aandacht de progressie van deelnemers ten goede. Daarom werkt lesgeven aan kleine groepen (drie à acht deelnemers) die op (taal)niveau zijn ingedeeld goed.
De begeleidingsbehoefte van deze deelnemers is relatief groot. Die begeleiding is niet alleen nodig op het gebied van taal; deelnemers ervaren op veel leefgebieden knelpunten. Een vast aanspreekpunt vergroot de kans op een goed resultaat in de Z-route.
