Kind aan huis op de dementieboerderij

Van Vietnamese vluchteling naar Nederlander met dementie

Muoi Tu Ta (75), door zijn dorpsgenoten in Son en Breugel meneer Ta genoemd, is samen met zijn vrouw als bootvluchteling van Vietnam naar Nederland gekomen. Inmiddels woont meneer Ta al vele jaren in Son en Breugel.
Drie jaar geleden is bij hem dementie vastgesteld. Voor Gabi, zijn dochter, zorgde deze diagnose voor veel opheldering. “Toen we de diagnose kregen viel eigenlijk alles op zijn plek”.

De SteenUijl biedt hulp

Meneer Ta heeft zeven dagen per week begeleiding nodig. Om de familie te ontlasten en om meneer Ta toch te blijven betrekken bij de maatschappij werd er naar een dagbesteding voor hem gezocht.

Fysiek is meneer Ta nog in orde, het zijn de hersenen die niet meer goed functioneren. Als eerste heeft zijn familie hem meegenomen naar seniorenfitness. Gabi: “Daar zitten de mensen dan in een stoel tijdens de les. Daar is hij veel te fit voor en dan zag ik hem uit zijn ooghoeken naar me kijken van ‘ik wil dit niet’”. Een bijkomend punt is dat meneer Ta sinds de dementie voornamelijk in zijn moedertaal (Chinees) praat. Gabi: “Voor ons was de taalbarrière een hele grote drempel om hem naar een dagbesteding te brengen. Hij zit in de ontkenningsfase én hij spreekt nu beperkt Nederlands.” Uiteindelijk kwamen ze via de gemeente uit bij dagvoorziening De SteenUijl. Dit bleek een schot in de roos. “Hij voelt zich hier erg thuis. Hij ziet de mensen als zijn vrienden. Dan gaat de knop om en spreekt hij zijn moedertaal.

Dat is wel heel interessant. De manier waarop mensen hier op reageren werkt zo goed dat hij denkt: ‘zij begrijpen mij’”, aldus Gabi. Meneer Ta gaat nu drie dagen per week naar De SteenUijl. Daar gaat hij, zoals hij zegt, lekker hangen met zijn vrienden en leuke dingen doen, zoals wandelen, spelletjes spelen en zwemmen in het eigen zwembad. De ideale plek was gevonden.

* Meneer Ta heeft Chinese ouders die naar Vietnam zijn getrokken. Daarom is zijn moedertaal Chinees.

“De schaamte en het taboe ten opzichte van dementie er niet hoeft te zijn.”

Vrijheid door een speldje

Naast de drie dagen bij de dagvoorziening, is meneer Ta de overige vier dagen van de week thuis. Om mensen zoals meneer Ta toch veilig de deur uit te kunnen laten gaan, heeft Simone met haar Stichting 2109 (vernoemd naar de jaarlijkse Wereld Alzheimerdag op 21 september, www.2109.nl) het 2109 speldje bedacht voor mensen met dementie. Door het dragen van het speldje ontstaat er meer begrip voor mensen met dementie en neemt hun kwetsbaarheid af. Een tweede functie is de traceercode die achterop het speldje staat. Mocht een spelddrager verdwalen kan men het noodnummer bellen wat achter op het speldje staat. “Via de code achterhalen we wie de spelddrager is en waar hij of zij woont” zegt Simone. Gabi heeft het speldje voor haar vader gekocht: “Mede dankzij het speldje van 2109 kan hij nog zelfstandig naar buiten. Hij kan dan naar de winkel, een stukje wandelen of naar familie. De ondernemers en bewoners in de omgeving weten van het speldje af. Ook al verstaan ze hem niet, ze herkennen het speldje wel. Dus weten ze hoe te handelen. Dat is voor hem, en vooral voor ons heel prettig.” In Son en Breugel staat het speldje nu goed op de kaart. Simone en Gabi merken dat het speldje helpt voor mensen met dementie en voor hun mantelzorgers. Daarnaast draagt het bij aan het besef dat de schaamte en het taboe ten opzichte van dementie er niet hoeft te zijn.

Doorbreek het taboe

Dankzij De SteenUijl en het speldje van Stichting 2109 worden er mooie stappen gezet richting de herkenning en erkenning van dementie. “Er is nog steeds heel veel onwetendheid over dementie, maar we zijn op de goede weg”, aldus Simone. Samen kunnen we het taboe doorbreken door kennis te delen en elkaar te helpen. Het advies van Gabi is dan ook: “Zoek en vraag om hulp, daar wordt het leven voor iedereen fijner door.”

______________

Lees meer over dit onderwerp in het dossier Dementievriendelijk.