Onlangs verscheen het stuk ‘Burgers waarderen zorg op afstand enorm’. Een mooie titel en ook iets wat wij in de praktijk bij Surplus ook vaak zien. Zelf je medicatie kunnen innemen met een medicijndispenser of met alarmering net een zetje krijgen om je veiliger te voelen zodat je zelfstandig durft te douchen. In onze innovatieruimte op onze hoofdlocatie Elisabeth in Breda, wandelen geregeld 80+ers binnen die met nieuwsgierigheid kijken naar de Felix robot, VRbril en het Bbrain scherm die we hier ter inspiratie hebben staan. En toch blijft het moeilijk om snel over te gaan op ‘Digitaal als het kan’ zoals het WOZO-programma van Conny Helder zo duidelijk predikt.
Niet al onze cliënten en hun naasten zijn bereid om technologie direct te omarmen en ook niet alle medewerkers hebben het geduld om nog eens te kijken waar de foutmelding van een apparaat over gaat. Door steeds nieuwe leidinggevenden, flexkrachten, strategieën en regels ligt verandermoeheid op de loer. Onze ICT-afdeling heeft het druk met allerhande digitaliseringsambities (bijv. optimaliseren van de dekking van ons netwerk in de intramurale locaties en de vernieuwing van telefoons binnen heel de organisatie). Dan is het soms nog wat onduidelijk hoe de wet- en regelgeving (bijv. de AVG) precies goed gevolgd kan worden en is het ook niet altijd helder wat we nou precies kunnen verwachten van al die technologie die ons de hemel beloofd. Zoals in het stuk ‘Burgers waarderen zorg op afstand enorm’ besproken is ook de bekostiging ingewikkeld, omdat de kosten niet altijd bij dezelfde partij liggen als de baten. De huidige bekostiging (zowel in allerlei subsidies als in de structurele financiering) zorgt ook voor een versnippering in het aanbod bij diverse partijen wat het voor de burger ook ingewikkeld maakt.
Dus ja, wij als organisatie moeten nog meer ons best doen om digitale mogelijkheden te benutten, onze teams daarin goed mee te nemen en digivaardiger te maken en open staan voor samenwerkingen met partijen die ons helpen om de zorg anders (en digitaler) in te richten. Maar net als dat de vergrijzing en de tekorten in de zorg niet alleen het probleem van de zorg kan zijn, kan de oplossing met digitalisering ook niet enkel vanuit ons perspectief ingericht worden. Overheden en financiers zullen moeten kijken naar een beter werkbaar financieringssysteem, met waardebepalingen vanuit onafhankelijke onderzoek- en kennisinstellingen in plaats van verantwoording per individuele organisaties. Alle goedbedoelde stappenplannen en verandertoolkits, zijn vaak niet voldoende om verandering in de sector echt op gang te helpen. Er zal toch steeds weer gekeken moeten worden naar de context waar de verandering plaats moet vinden en hoe deze mee te nemen in de nieuwe richting. Gras groeit niet harder als je er aan trekt, ondanks de tsunami die vandaag de dag overal al gevoeld wordt binnen de zorgteams en -locaties.
Persoonlijk ben ik ook het roepen om ‘geen pilots meer’ een beetje moe. Dat impliceert namelijk dat we allemaal al weten wat wel en niet werkt en hoe je dat goed inbedt in de praktijk. Uiteindelijk zie ik nog steeds veel verbetermogelijkheden om technologie menswaardiger te maken (e.g. Warme Technologie), bijvoorbeeld door mensen te betrekken die het betreft, zowel in de ontwikkeling van technologie als het in gebruik nemen ervan. Dat vraagt om creativiteit om inclusieve vormen te vinden zodat mensen mee kunnen doen en niet afhaken. De complexiteit van de vraagstukken breed in de maatschappij heeft namelijk het risico dat mensen afhaken. Het is aan ons allen om mensen te blijven inspireren en uitnodigen om mee te gaan naar de nieuwe werkelijkheid.
Vanuit mijn rol en mijn achtergrond sta ik vaak te popelen om nieuwe technologie uit te proberen en te fantaseren op welke manier technologie het leven kan verrijken. Maar het leven bestaat uit zoveel meer dan technische snufjes. Dat geldt natuurlijk ook voor de betaalde en onbetaalde zorg en ondersteuning die dagelijks in Nederland geboden wordt. Het zou fijn zijn als er 1 simpele oplossing bestond om die zorg en ondersteuning toekomstbestendig te maken, maar dat is helaas niet het geval. We hebben dus tijd, ruimte, creativiteit en elkaar nodig om kleine en grote, technische en niet-technische oplossingen te ontdekken en optimaal te gebruiken.
