Digitale hulp (eHealth) alleen geschikt voor enkelvoudige behandelingen in de basis GGZ? Nee dus! De Nice Day app die wordt ingezet door PsyQ, i-psy en Synaeda biedt 100% online behandeling bij specialistische GGZ (SGGZ), depressie en angststoornissen. “De huisarts maakt samen met de cliënt een inschatting of deze manier van behandelen aansluit bij de wensen en mogelijkheden van de cliënt”, zegt dr. Annemiek van Dijke, klinisch (neuro)psycholoog en psychotherapeut bij PsyQ online. “Niet alleen handig voor de zorgorganisatie maar ook beter voor de wachttijden. De cliënt van de 21e eeuw vraagt hier zelf om: we zijn allemaal steeds app-smarter. Wie wil, kan 100% online een behandeling krijgen. We breiden binnenkort ons aanbod uit naar trauma, verslaving en Somatisch Onverklaarde Lichamelijke Klachten (SOLK).”
Online behandelen neemt een steeds hogere vlucht, en niet alleen in de GGZ. In navolging van bijvoorbeeld het onderwijs (i-pad scholen) en de universiteit (Open Universiteit) spelen steeds meer zorgaanbieders in op de behoefte van mensen om onafhankelijk van plaats en tijd aan de slag te gaan met hun klachten. “De digitale revolutie gaat bij de jongere generaties nog veel sneller dan veel behandelaars denken”, stelt Annemiek van Dijke. “Die zijn gewend om heel veel zaken via een beeldscherm, tablet of app te doen. Die willen helemaal niet op een van tevoren afgesproken tijdstip naar een spreekkamertje komen. Die willen aan de slag met de behandeling op het moment dat hen dat past.”
Een paar jaar geleden bestond er nog de nodige scepsis, zowel bij zorgaanbieders, verzekeraars en ook bij cliënten over de effectiviteit van digitale behandelingen in de GGZ. Onderzoek heeft laten zien dat daar geen reden voor is: online behandelingen scoren in meerdere studies net zo goed (en soms zelfs beter) als traditionele vormen van GGZ-behandelingen. Van Dijke: “Onze eerste resultaten laten zien dat de zorgvraagzwaarte dezelfde is als bij reguliere behandelingen en dat de effecten van onze behandelingen en cliënttevredenheid vergelijkbaar zijn met resultaten uit reguliere behandelingen. Daarnaast blijkt dat we wel vaker contact hebben via 100% online behandelen, maar in totaal minder minuten behandelen vergeleken met reguliere behandeling. Nader onderzoek naar validiteit en online werkingsmechanismen vindt in nauwe samenwerking plaats met het LUMC en met de Open Universiteit.” Interculturele psychiatrie maakt ook onderdeel van uit van het 100% online behandelaanbod: i-Psy online. Wie met de app kan werken kan ook 100% online behandeld worden voor klachten met een interculturele context.
Hobbels
Koudwatervrees bij behandelaars (en soms ook bij verwijzers) is niet de enige hobbel die genomen moet worden om online behandelingen als een volwaardig alternatief aan te bieden voor spreekkamerbehandelingen. Je kunt niet zomaar met skype of whatsapp aan de slag. Een goede technische infrastructuur (veilige applicaties, goede internet verbindingen), de juiste klinische- en computer vaardigheden om ermee te kunnen werken en een goede logistieke organisatie zijn essentieel om online-behandelingen succesvol aan te bieden. “Je moet dit doen met mensen die er 100% achter staan”, zegt Annemiek van Dijke. “Werk met hulpverleners die erin geloven en ervoor gaan. Het is niet iets wat je er ‘even bij doet’. Zorg ook voor een eigen management van je digitale poli.”
De behandeling met behulp van de Nice Day app verschilt in feite niet zoveel van een behandeling in de spreekkamer. Van Dijke: “Een behandelaar volgt dezelfde stappen en protocollen. Alleen de communicatie verloopt anders, in dit geval via beeldbellen en de chat-functie. De belangrijkste meerwaarde zit er voor mij in dat je gemakkelijker en sneller contact kunt leggen. Als cliënt hoef je niet te wachten tot de volgende afspraak, maar kun je een bericht sturen als dat nodig is. De cliënt maakt in de digitale omgeving van de app opdrachten en houdt bij hoe hij/zij zich voelt. De behandelaar krijgt – conform de AVG-richtlijnen – daar toegang toe en kan zo op afstand meelezen. De behandelaar reageert op de registraties, stuurt bij, en moedigt aan. Van grote toegevoegde waarde is de mogelijkheid om tijdens een exposure opdracht bij de patiënt thuis via de online poli aanwezig te zijn. Dit lijkt het effect van oefenen te vergroten. Zo nodig kan de behandelaar dan ook zelf contact opnemen. De therapeutische relatie is een belangrijk onderdeel van 100% online behandelen, we doen hier ook nader wetenschappelijk onderzoek naar.”
De afgelopen twee jaar heeft PsyQ samen met de app-bouwer ingezet op het verder ontwikkelen van de app voor de behandeling van depressie en angst. “Die zijn nu volledig gestoeld op evidence-based behandelingen”, legt Annemiek uit. “Inmiddels zijn er 169 behandelingen op deze manier afgesloten in 1,5 jaar. De app wordt nu volop ingezet binnen verschillende digitale poli’s van de Parnassia groep. Daarnaast zijn we bezig met verdere ontwikkeling voor de behandeling van trauma, chronische vermoeidheid & pijn en onderzoeken we de inzetbaarheid in de verslavingszorg. Ik denk dat digitale hulpverlening een goede manier is om de wachttijden terug te dringen, dan wel te omzeilen. Natuurlijk heb je voldoende behandelaars nodig. Maar de zorg is veel efficiënter te organiseren, waardoor er meer behandelcapaciteit beschikbaar komt. Omdat veel zaken worden vastgelegd in de app, ben je minder tijd kwijt aan verslaglegging. Maar het belangrijkste is voor mij de veranderende wens van de cliënt. De app is niet alleen handig voor de hulpverlener en zorgorganisatie, maar speelt vooral in op een veranderende behoefte bij de cliënt. Die wil in de 21e eeuw op een andere manier geholpen worden dan we tot nu toe hebben gedaan. Dit is wat een groeiend deel van de cliëntenpopulatie wil en daar moeten we met eHealth op inspelen.”
Er wordt op meerdere manieren gebruik gemaakt van eHealth in de GGZ. Zo brengt DiSofa het zorgaanbod bij de cliënt thuis namelijk door 100% online behandeling te bieden. Coöperatie VGZ heeft DiSofa 100% online psychiatrie benoemd tot Good Practice: een bewezen succesvol voorbeeld van goede zorg voor de patiënt. Tijdens de openingsmanifestatie van de eHealthweek op 27 januari jongstleden verzorgden VGZ en DiSofa gezamenlijk een presentatie over DiSofa. Een ander voorbeeld is Welshop, een webwinkel voor psychisch welzijn. Via Welshop kunnen verzekerden van CZ in heel Nederland direct toegang krijgen tot online hulp bij psychische problemen. Zij komen niet op een wachtlijst, maar worden direct geholpen door een aanbieder van hun keuze.
