De versterkingsoperatie van de Afsluitdijk ligt ten grondslag aan het grootste project op het terrein van social return in ons land. De arbeidsmarktregio’s Friesland en Noord-Holland Noord en het gespecialiseerde uitzendbureau Ampliar werken hierbij nauw samen.
De tweeëndertig kilometer lange Afsluitdijk wordt versterkt en de capaciteit van de waterafvoer vergroot. Hiermee wordt geanticipeerd op de stijgende zeespiegel en op de toename van regenwater uit de buurlanden dat moet worden afgevoerd naar de Waddenzee. Het gaat om een megaklus. Neem alleen al de speciaal ontwikkelde Levvel-blocs. Dit zijn innovatieve betonnen blokken van elk 6.500 kilo waarvan er 75.000 worden geplaatst om de dijk aan de kant van de Waddenzee te versterken. Door deze en andere ingrijpende maatregelen is de dijk ook bestand tegen een uitzonderlijk heftige storm die gemiddeld eens in de tienduizend jaar voorkomt.
De uitvoeringswerkzaamheden zijn in april 2019 van start gegaan en worden in 2023 afgerond. Het bouwconsortium Levvel – bestaande uit BAM, Van Oord en Rebel – verricht deze werkzaamheden in opdracht van Rijkswaterstaat. De overeenkomst tussen de partijen bevat een stevige afspraak over ‘social return on investment’ ( ). De verwachting is dat in totaal 130 tot 140 functies hiervoor geschikt zullen zijn. Intussen zijn er al zo’n zeventig aan de slag gegaan.
Wees er bij een project met grote kansen voor vroeg bij en ga na wat de mogelijkheden zijn.
Werk echt vanuit de vraag van de bedrijven.
Zorg ervoor dat partijen in de regio snel kandidaten voor een functie aandragen.
Houd de procedure simpel.
Stel vanuit de regio een vaste contactpersoon aan voor de betrokken bedrijven.
Zorg ervoor dat de contactpersoon werkt voor gemeenten, en sw-bedrijven.
Zet mensen als het kan voor de hele duur van het project in.
Ongeveer de helft van deze mensen is in dienst bij Ampliar. Het landelijk opererende uitzendbureau dat al 22 jaar bestaat – eerst onder de naam AanBouw – is gespecialiseerd in social return en de . Er worden bij de Afsluitdijk allerlei soorten functies vervuld, vertelt Kevin McWhorter, regiomanager voor Noordoost-Nederland bij Ampliar. “We hebben onder meer assistenten bij het inkoopproces, projectsecretaresses, terreinchefs en chauffeurs van materiaaltransporten geplaatst.”
De meesten werken direct voor Levvel, maar er zijn ook mensen bij onderaannemers aan de slag gegaan. Zo zijn er enkele chauffeurs ingezet voor de fietsbus, die gedurende de werkzaamheden fietsers gratis over de Afsluitdijk vervoert. Sommige functies zijn heel bijzonder, zoals die van vogelschouwer. McWhorter: “In het broedseizoen bestaat er het risico op vertraging bij het leggen van de Levvel-blokken, omdat vogels nesten op de dijk bouwen. Om dat te voorkomen loopt een vrouw met haar hond vóór de troepen uit.”
De kandidaten worden aangedragen door de arbeidsmarktregio’s Friesland en Noord-Holland Noord. Erwin van Riet, senioradviseur Werkgeversdiensten bij
Friesland, en zijn Noord-Hollandse collega Lisette Frelink fungeren als vaste aanspreekpunten voor Levvel en onderaannemers. “Het klinkt logisch om het bij een groot project op deze manier te organiseren maar dat is niet altijd vanzelfsprekend”, zegt Van Riet.
Gemeenten, UWV en sociale werkbedrijven in Friesland en Noord-Holland hebben zich verenigd in de Regiegroep Afsluitdijk Werkt! Hierdoor kan Van Riet snel schakelen. Robert Bontes was in september 2019 de eerste kandidaat die hij aandroeg. “Robert is de projectcoördinator social return en komt zelf uit de doelgroep. Ik heb met hem, Kevin en Lisette bijna dagelijks contact.”
Zodra een aannemer of onderaannemer een geschikte functie heeft, stuurt Bontes die door aan Van Riet en Frelink. Zij zetten deze functie uit bij hun achterban van gemeenten, UWV en sociaal werkbedrijven. Daarna worden drie tot vijf kandidaten voorgesteld. Van Riet: “Wij werken echt op basis van de vraag vanuit Levvel. Het lukt eigenlijk altijd wel om een functie in te vullen, ook een lastige als grondwerker. Succesfactoren zijn de korte lijntjes en de snelheid waarmee we kunnen handelen.” Afvallers komen niet in de kou te staan, voegt Van Riet eraan toe. “Zij blijven daarna in beeld voor andere functies.”
McWhorter en Van Riet waren – nog voordat zij met elkaar contact hadden – al in een vroeg stadium betrokken bij de Afsluitdijk-operatie. Dat heeft volgens beiden bijgedragen aan het succes van hun aanpak. Ampliar werd in de aanbestedingsfase door Levvel gevraagd om mee te schrijven met het plan van aanpak voor social return. McWhorter: “Daarmee waren punten bij de aanbesteding te scoren.” Hij zal nooit vergeten wanneer Rijkswaterstaat de opdracht aan Levvel gunde. “Dat was op mijn verjaardag op 22 februari 2018. Een heel leuk cadeau!”
Van Riet sprak samen met zijn toenmalig manager nog vóór de gunning met Rijkswaterstaat. “Wij zagen dit project echt als een kans voor onze doelgroepen. Vaak worden we bij social return op een laat moment ingeschakeld, waardoor er minder mogelijkheden zijn. Nu waren we er snel bij. Rijkswaterstaat heeft ook meteen voorlichting gegeven aan onze en accountmanagers .”
Rijkswaterstaat hechtte veel belang aan duurzaamheid in het plan van aanpak voor . Daaraan is veel aandacht besteed, zegt McWhorter. “Vaak kan iemand slechts voor maximaal twee jaar worden opgevoerd voor social return. Bij dit dijkversterkingsproject kan het langer. Een deel van de mensen blijft werken tot het einde van de uitvoeringswerkzaamheden in 2023. Daarmee voorkomen we een draaideureffect. Kwaliteit gaat boven kwantiteit.”
Gooit de coronacrisis nu geen roet in het eten? Dat valt volgens McWhorter mee. “Uitvoerende medewerkers gaan gewoon door, al dan niet thuiswerkend. Alleen voor sommige ondersteunende functies is er tijdelijk geen werk.”
Wanneer werkzaamheden van mensen aflopen, zet Ampliar zich actief in om hen elders te plaatsen. “Wij kijken in ons netwerk van bouwondernemingen en infrabedrijven in Friesland en Noord-Holland of iemand niet bij een lokale aannemer aan de slag kan”, zegt Kevin McWhorter. “Dat iemand bij het project Afsluitdijk heeft gewerkt, is natuurlijk een mooi visitekaartje!”
Erwin van Riet wijst nog op de grote impuls die de regionale economie krijgt. “Er ontstaan veel extra banen, onder meer in het toerisme en bij bedrijven die jachten bouwen en onderhouden. Dat biedt nieuwe en kansen voor social return.”
