Van oktober 2009 tot januari 2012 was er voor jongeren tot 27 een ‘eigen’ bijstandswet, de Wet Investeren in Jongeren (WIJ). Sinds 2012 vallen jongeren tot 27 jaar onder de Participatiewet, maar ze hebben daar wel een aparte status. Is dat terecht? En draagt dat bij aan integraal werken? Want dat is zeker voor jongeren ontzettend belangrijk. In onderstaand artikel worden de volgende onderwerpen besproken. De eerste vraag is waarom er andere regels gelden voor jongeren dan voor 27-plussers. Vervolgens wordt beschreven op welke punten de regels voor jongeren afwijken. Nadat de afwijkingen duidelijk zijn, komt de vraag aan de orde of het onderscheid gerechtvaardigd is. Vervolgens wordt besproken waar deze aparte regels kunnen schuren. Het artikel eindigt met een advies hoe W&I kan bijdragen aan integraal werken voor jongeren.
Waarom andere regels voor jongeren?
Op een aantal onderwerpen geldt binnen de Participatiewet voor jongeren van 18 tot 27 andere regels. Waarom is dat? Dit heeft te maken met – jawel – hun leeftijd. Ze hebben nog een lange toekomst voor zich en het is daarom voor hun extra van belang om te werken of naar school te gaan. Een bijstandsuitkering is met name voor deze doelgroep een tijdelijk vangnet dat zo kort mogelijk moet duren.
Dit is natuurlijk ook heel belangrijk, maar de vraag is of het altijd realistisch is. Doordat de Wajong is afgesloten voor jongeren die niet volledig en duurzaam arbeidsongeschikt zijn, is de gemeente ook verantwoordelijk voor een kwetsbare doelgroep die eerder onder de Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten (Wajong) viel. Deze jongeren hebben een beperking, maar zijn niet volledig of niet duurzaam arbeidsongeschikt. Het is overigens de vraag of dit stelsel volledig sluitend is. Dit omdat een aantal jongeren die volgens UWV niet volledig en duurzaam arbeidsongeschikt zijn, dat volgens de gemeente wel zijn. Daarnaast stromen er ook jongeren uit de Jeugdzorg door naar de bijstand. Dat zijn vaak jongeren zonder netwerk, die tot hun 18e verjaardag door een jeugdhulpverlener worden bijgestaan, maar het vanaf die dag helemaal alleen moeten redden. Of jongeren met forse schulden. Het gaat hier dus nadrukkelijk niet om gemiddelde jongeren.
Dus jongeren met beperkingen of jongeren die uit de jeugdzorg komen, kunnen soms wel gebaat zijn bij een bijstandsuitkering. Al is het maar omdat op die manier aan een duurzame (zelf)redzaamheid gewerkt kan worden! Met andere woorden, is de wens die aan deze scheiding ten grondslag ligt wel terecht?
Lees dit artikel verder in het gratis online magazine Integraal samenwerken voor de jeugd.
Lees meer over dit thema in het dossier kwetsbare jongeren: 16-27.
