‘Wat doen we nu de huisvesting voor ouderen er nog niet is en verpleeghuisplekken niet mogen komen?’ Dat was voor Kamerlid Den Haan (GOUD) de grote vraag tijdens het debat in de Tweede Kamer over het programma Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen van minister Helder. De minister voor Langdurige Zorg ging samen met haar collega De Jonge voor Volkshuisvesting in debat over onderwerpen als de uitbreiding van verpleeghuisplekken, de bouwplannen van het kabinet, de salarissen en de kwaliteit van de zorg.
Minister Helder gaf aan dat er de komende vijf jaar 4.800 extra verpleeghuisplekken bij komen, en dat ze dat aantal wil laten oplopen tot 8000 extra verpleeghuisplekken. Tegelijkertijd wil ze verdere uitbreiding van de verpleeghuisplekken liever niet. Oorspronkelijk wilde het kabinet het huidige aantal van 130.000 verpleeghuisplekken bevriezen. ActiZ vond dat onverstandig en niet realistisch omdat het aantal ouderen dat intensieve zorg nodig heeft groeit en financiële onderbouwing ontbreekt. De randvoorwaarden om zwaardere zorg te beperken zijn nog niet op orde.
“Wat doen we nu de huisvesting er nog niet is en de verpleeghuisplekken niet komen?” Liane den Haan, GOUD
Zowel oppositiepartijen als coalitiepartijen hebben zorgen over de bouwagenda van het kabinet. ‘Er staan nu al meer dan 20.000 mensen op de wachtlijst voor een verpleeghuis. Tegen 2030 staan er nog maar 19.000 geclusterde woningen gepland. We realiseren dus niet eens genoeg huisvesting voor het aantal mensen dat nu al op de wachtlijst voor het verpleeghuis staat. Laat staan voor al die mensen die ouder worden en verpleeghuiszorg nodig hebben’, zo schetste Ellemeet (GroenLinks). Ook Grinwis (ChristenUnie) stelde dat veel ouderen alleen thuis moeten blijven wonen terwijl ze dat eigenlijk niet meer kunnen. ‘De meeste ouderen geven aan zo lang mogelijk thuis te willen wonen, maar dan er moeten wel goede randvoorwaarden zijn’, zei Sahla (D66). Reden voor Kamerlid Pouw-Verweij (JA21) om te pleitten voor de terugkeer van verzorgingshuizen.
Minister De Jonge wil graag meer seniorenhuisvesting zoals hofjes of geclusterde woonvormen realiseren. ‘Wonen een onmisbaar onderdeel in het organiseerbaar houden van de zorg in de toekomst’, zo stelde hij. ‘Ongeveer een derde van alles wat we moeten bouwen, zullen we moeten bouwen voor ouderen’. Hij wil dit stimuleren. ‘Maar’, voegt hij toe, ‘het is voor initiatiefnemers moeilijk om locaties te vinden die hiervoor groot genoeg en betaalbaar zijn.’
Het kabinet moet niet karig zijn in de beloning van zorgmedewerkers, zo stelde Van der Staaij (SGP). Om te voorkomen dat zorgmedewerkers de zorgsector verlaten, zijn aantrekkelijkere salarissen noodzakelijk, betoogde Mohandis (PvdA). De SP diende daarom samen met de PvdA en de PVV een motie in om salarissen in de VVT fundamenteel te kunnen verhogen. Coalitiepartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie en ook het kabinet willen hier niet in mee gaan. Wel riep Grinwis (CU) het kabinet op te onderzoeken hoe de sector ondersteund kan worden wanneer er een cao wordt afgesloten die boven de Overheidsbijdrage in de Arbeidskostenontwikkeling (OVA) ligt. ActiZ heeft becijferd dat er structureel 1 miljard euro nodig is om het gat tussen salarissen in de ouderen- en thuiszorg met de publieke en marktsectoren te dichten.
“Wees niet karig, maak werken in de zorg aantrekkelijker” – Kees van der Staaij, SGP
Minister Helder gaf aan dat de sector werkt aan een nieuw kwaliteitskader. En dat de sector inzet op een kader de ruimte biedt om de zorg op een andere manier te organiseren, passend bij de setting en de regio. Ze gaf aan dat dit aan de sector is en dat zij hier als minister op moet wachten, het sturen van de Kamerbrief erover vond ze achteraf gezien te voorbarig.
Den Haan pleitte voor het modulair kunnen opleiden van zorgmedewerkers. ‘Zo kunnen mensen die geen volledige opleiding willen doen, zich toch met deelcertificaten inzetten voor de zorg’. Dit is iets dat ActiZ ook graag verder wil ontwikkelen. Omdat de vraag naar zorg groter is dan de arbeidsmarkt nu aan kan, moeten we dit soort kansen benutten.
Het debat is terug te kijken via Debat Gemist (eerste deel en tweede deel).
Een overzicht van alle ingediende moties bij het debat is hier te vinden. Er wordt 28 maart over gestemd.
Lees hier het paper dat ActiZ indiende voor het debat.
Met het programma Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen (WOZO) wil minister Helder (Langdurige Zorg) de zelfredzaamheid van ouderen bevorderen. Het is een omslag in de organisatie van ondersteuning en zorg: ‘zelf als het kan, thuis als het kan, digitaal als het kan.’ Het betekent dat meer ouderen zorg bij hen thuis zullen ontvangen. Het programma moet de toekomstbestendigheid van de zorg voor ouderen bevorderen. En speelt daarmee in op de veranderde voorkeuren van ouderen en tracht rekening te houden met de financiële én personele houdbaarheid van de zorg.
Het programma hangt nauw samen met de Nationale Woon- en Bouwagenda van het ministerie van ministerie van Binnenlandse Zaken. In deze agenda zijn ook plannen opgenomen om tot meer seniorenhuisvesting te komen. Het kabinet zet in op meer kleinschalige en geclusterde woonvormen voor ouderen en op het scheiden van zorg en wonen. Minister De Jonge (Volkshuisvesting) doet dit in samenwerking met het ministerie van Volksgezondheid in het programma Wonen en zorg voor ouderen.
