Jongeren met problemen komen vaak in aanraking met verschillende hulpinstanties. Dat kan vanuit het onderwijs zijn, of vanuit de jeugdhulp. De hulp vanuit deze organisaties heeft hetzelfde doel, maar bewandelt daarvoor vaak andere wegen. Dat kan beter, bijvoorbeeld door het ontwikkelen van Onderwijs Jeugdhulp Arrangementen. Lonieke Sillekens legt in dit artikel uit hoe.
Er zijn kinderen die wel wat extra ondersteuning kunnen gebruiken. “Kinderen brengen veel tijd door in het onderwijs, daarmee vindt veel van deze ondersteuning in het onderwijs plaats”, vertelt Lonieke Sillekens. “Vanuit de wet Passend Onderwijs kan ondersteuning worden ingezet. Dit organiseren scholen gezamenlijk vanuit samenwerkingsverbanden.”
En dan is er Jeugdhulp, dat sinds 2015 onder de verantwoordelijkheid van de gemeente ligt. Lonieke: “Ook hier geldt dat hulp kan worden ingezet als dat nodig is, bijvoorbeeld wanneer een kind individuele begeleiding nodig heeft. Maar het gebeurt dus ook dat een jongere hulp vanuit het onderwijs én vanuit jeugdhulp nodig heeft. Soms gebeurt dat zelfs op dezelfde plek: school is dé plek waar dit samenkomt. Maar: het zijn twee verschillende systemen, die op hun eigen manier werken en een eigen taal hebben. Als ze met elkaar in gesprek raken, acteren ze vanuit een eigen expertise, administratie en verantwoording. Ondanks alle goede bedoelingen sluit dat niet altijd goed op elkaar aan. Oftewel: er liggen kansen om dit te verbeteren.”
Het belangrijkste uitgangspunt is om de jongere c.q. leerling centraal te stellen. “Daar zijn gelukkig alle professionals het over eens”, zegt Lonieke. “We willen de ondersteuning voor deze jongere zo goed mogelijk maken. Door onderwijs en gemeenten te begeleiden bij het gezamenlijk ontwikkelen van Onderwijs Jeugdhulp Arrangementen, laten we de verschillende systemen zo goed mogelijk op elkaar aansluiten.” Want samenwerking betekent elkaars systemen snappen. In het speciaal basisonderwijs en speciaal onderwijs gaat dit vaak al aardig goed, ziet Lonieke. “Ondersteuning vanuit het onderwijs en jeugdhulp komen daar al vaker samen. Daar zitten nu eenmaal meer kinderen met meer complexe problematiek; zij hebben dus ook meer ondersteuning nodig.”
Dankzij de Onderwijs Jeugdhulp Arrangementen kunnen hulpverleners leren elkaars taal te spreken, worden de verschillende systemen verbonden en ontstaat de kans om verder te innoveren. “Samen kijken we bijvoorbeeld hoe we de financiën en administratie bij elkaar kunnen brengen. En welke mensen moeten we bij elkaar brengen om ervoor te zorgen dat een goede samenwerking mogelijk wordt: dat is onze rol. Uiteindelijk is het doel om de systemen samen te brengen om ook écht voor de jongere samen te werken. Niet twee organisaties die om de beurt bij de jongere langsgaan, maar één geïntegreerd plan van aanpak en ondersteuning. Dat zorgt er ook voor dat beide partijen niet naar elkaar blijven kijken om te zien wat de ander doet, maar ze nemen initiatief en gaan doelgericht te werk. We maken een arrangement zodat discussies over wie, wanneer en wat doet achterwege kunnen blijven.”
Het doel van het arrangement is om de jongere zo goed mogelijk te ondersteunen, zodat hij of zij daarna weer zelf onderwijs kan volgen, of in ieder geval met minder ondersteuning. Lonieke: “Het kan dus heel goed een tijdelijk arrangement zijn. Voortdurend samen kijken of er nog ondersteuning nodig is en zo ja, hoe dat er dan uit moet zien. Het leuke is dat het ook kostenbesparend kan werken. Vóór het arrangement is bijvoorbeeld sprake van een x aantal uur onderwijsondersteuning en een x aantal uur jeugdhulp. Maar door dat samen te brengen, kun je misschien naar minder uren toe, of je zet één professional voor meerdere leerlingen tegelijk in.”
Meer weten? Karel Piethaan verzorgt tijdens de Kennismarkt Zorg en Welzijn in de wijk op 8 nov. a.s. de workshop ‘Jeugdhulp in het onderwijs: hoe organiseer je dat?’ Piethaan behandelt de complexe vraagstukken met praktische antwoorden voor onderwijsjeugdhulp(arrangementen). Daarnaast wordt er gezamenlijk gekeken naar passende oplossingen voor uw gemeente. Bekijk de workshop en het volledige programma hier.
