Samenwerken met lokale partijen en de inwoner centraal zetten zijn wezenlijk om digitale inclusie te bevorderen. Dat zijn de conclusies van de koplopergemeenten 'Lokale ketenaanpak digitale inclusie' van de VNG en Alliantie Digitaal Samenleven (ADS).
15 gemeenten namen het voortouw om digitale inclusie te verbeteren in samenwerking met private en semi-publieke partijen. En met succes. De VNG heeft de door de 15 koplopers opgedane kennis en ervaringen verzameld in de inspiratiebundel: Lokale ketenaanpak digitale inclusie – Samen doen!
Bijzonder was dat iedere koplopergemeente een eigen focus had op de doelgroep en de bijbehorende middelen. Zo lag bij gemeente Leiden de focus op jongeren: ‘Kansengelijkheid en circulariteit zijn de twee pijlers die samenkomen in het project waarmee Leiden digitale inclusie oppakt binnen de Lokale Ketenaanpak Digitale Inclusie. De gemeente doneert haar afgeschreven laptops aan jongeren en zorgt op die manier tegelijkertijd voor minder afval.’
Gemeente Coevorden ging met lokale partijen om de tafel om te brainstormen wat een goede plek kon zijn voor een Informatiepunt Digitale Overheid (IDO) buiten de bibliotheek: ‘Hoe kunnen we inwoners bereiken? Het antwoord: bij de dokter.’ Zo ontstond het idee van de pop-up-IDO. Wat ertoe heeft geleid dat ze nu een succesvol IDO-spreekuur hebben bij een huisartsenpraktijk.
Koplopergemeenten hebben het nut en de noodzaak van de samenwerking met lokale partijen ondervonden, zo vertelt gemeente Katwijk: ‘Omdat er zoveel thema’s spelen die je integraal wilt oppakken, kun je dat alleen maar samen met partners doen.’ Gemeente Meijerijstad geeft aan: ‘We staan altijd open voor ideeën van partners. Omdat beleid en de uitvoering daarvan alleen werkt als je weet waar de gemeenschap behoefte aan heeft.’
Daarbij hebben koplopergemeenten ervaren om de inwoner centraal te zetten: ‘Heel interessant om te merken dat dit ons meteen dwingt om anders te denken. Het vertrekpunt is het denken vanuit de inwoner en niet alleen vanuit de eigen kennis en systemen’, aldus gemeente Hengelo.
In het kader van het project dat in juli 2024 is afgerond, hebben de deelnemende gemeenten ervaringen en kennis met elkaar uitgewisseld in een koplopersprogramma. Dit deden zij aan ‘dialoogtafels’ waarbij gastsprekers presentaties gaven over een aspect binnen digitale inclusie. De deelnemende gemeenten waren blij met dit koplopersprogramma van VNG en ADS, zo vertelt gemeente Meijerijstad: “Het programma Lokale Ketenaanpak Digitale Inclusie kwam voor ons op het goede moment. Het biedt de mogelijkheid om te leren van andere gemeenten en het geeft extra financiële ruimte om onze speerpunten op te pakken.”
De lokale ketenaanpak helpt gemeenten om beter samen te werken met verschillende lokale partijen om digitale inclusie te bevorderen. Het doel is om meer mensen toegang te geven tot digitale middelen en hen te helpen digitaal vaardig te worden. De Lokale ketenaanpak digitale inclusie bestaat uit vijf belangrijke activiteiten:
Beschikbaar stellen van apparaten: Zorgen dat mensen toegang hebben tot apparaten zoals smartphones, laptops of tablets, bijvoorbeeld door donaties, lenen of het plaatsen van computers op openbare plekken, zoals bibliotheken.
Toegankelijk maken van internet: Zorgen voor plekken waar mensen gratis internet kunnen gebruiken of (betaalbaar) internet aanbieden aan huishoudens die het niet kunnen betalen.
Aanbieden van hulp, informatie en cursussen: Mensen helpen met cursussen, trainingen en begeleiding om beter te worden in het gebruik van, of het leren omgaan met, digitale middelen.
Bewustwording, signalering en doorverwijzing: Mensen en organisaties bewust maken van het belang van digitale vaardigheden en hen doorverwijzen naar passend aanbod.
Toegankelijk maken van digitale diensten: Zorgen dat digitale diensten makkelijk te gebruiken zijn, bijvoorbeeld door websites gebruiksvriendelijker en veilig te maken.
