Het wetsvoorstel Wet integere bedrijfsvoering zorgaanbieders (Wibz) is op 29 januari 2025 ingediend bij de Tweede Kamer. Met deze wet wil de wetgever voorkomen dat financiële privébelangen zwaarder wegen dan de maatschappelijke belangen van kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van de zorg. In een vijfdelige reeks bespreek ik telkens één specifiek onderdeel. In deze laatste Legal Update deel 5: modernisering van het toezicht op vastgoedtransacties in de zorg.
Het wetsvoorstel Wet integere bedrijfsvoering zorgaanbieders (Wibz) is op 29 januari 2025 ingediend bij de Tweede Kamer. Met deze wet wil de wetgever voorkomen dat financiële privébelangen zwaarder wegen dan de maatschappelijke belangen van kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van de zorg.
Het wetsvoorstel kent in dit verband vijf onderdelen:
Hanteren van normale marktvoorwaarden bij van betekenis zijnde transacties met verbonden partijen of familieleden bestuur en toezicht
Verbod om onverantwoorde risico's te nemen bij aantrekken of terugbetalen van eigen of vreemd vermogen
Modernisering winstuitkering in de zorg
Modernisering toezicht op vastgoedtransacties
Extra weigerings- en intrekkingsgronden Wtza-vergunning
In een vijfdelige reeks bespreek ik telkens één specifiek onderdeel. In deze laatste Legal Update deel 5: modernisering van het toezicht op vastgoedtransacties in de zorg.
Op dit moment moeten zorgaanbieders die onroerend goed willen verkopen of verhuren dit melden bij het College sanering zorginstellingen. Het College beoordeelt of goedkeuring nodig is, zonder zulke goedkeuring is de transactie niet toegestaan.
Het toezicht door het College stamt uit de tijd van het zogeheten bouwregime, waarin de overheid het financiële risico voor zorgvastgoed droeg. Sinds de afschaffing van dit regime eind jaren ’00 zijn deze risico’s verschoven naar zorgaanbieders zelf, en wordt vastgoed vaak niet meer gefinancierd met collectieve middelen. De oorspronkelijke grondslag voor het toezicht is hiermee komen te vervallen, wat aanleiding is voor modernisering.
Het College wordt opgeheven en voorafgaande goedkeuring is onder de Wibz dus niet meer nodig. In plaats daarvan komt er de algemene verplichting voor zorgaanbieders om normale marktvoorwaarden te hanteren bij van betekenis zijnde transacties met verbonden partijen of familieleden. Onroerend goed transacties vallen al snel onder deze nieuwe verplichting. Let op: onroerend goed transacties met andere partijen vallen hier dus niet onder.
Het is aan de zorgaanbieder om aannemelijk te maken dat de onroerend goed transactie onder marktconforme voorwaarden is aangegaan. Dit zijn voorwaarden op basis waarvan een redelijk handelend zorgaanbieder en een onafhankelijke partij de transactie zouden aangaan. Een voorbeeld waarmee de aanbieder dit kan aantonen, is een onafhankelijke taxatie van het onroerend goed.
De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) houdt toezicht op deze verplichting en kan ingrijpen wanneer zorgaanbieders er niet aan voldoen. Dit kan variëren van een aanwijzing om de transactie te corrigeren tot een boete van maximaal 500.000 euro of 10% van de omzet.
Het wetsvoorstel wordt momenteel behandeld door de Tweede Kamer. Het is daarom nog onzeker in welke vorm en wanneer de regels in werking zullen treden, maar wetgevingstrajecten van deze omvang nemen in de praktijk vaak meerdere jaren in beslag.
Wilt u meer weten over de Wibz? Lees dan ook deel 1: Normale marktvoorwaarden, deel 2: Verbod op onverantwoorde risico's, deel 3: Modernisering winstuitkering in de zorg en deel 4: Extra intrekkings- en weigeringsgronden Wtza-vergunning in deze serie.
