Start een taaltraject met een uitgebreide intake, biedt taallessen zoveel mogelijk aan in homogene niveaugroepen en creëer taalrijke stage- of werkplekken om inburgeraars naar een hoger taalniveau te krijgen. Dit zijn een aantal aanbevelingen uit het onderzoek door Sardes naar de pilot ‘B1-route: van A2 naar B1’.
In de nieuwe Wet inburgering 2021 wordt de ambitie voor het te behalen taalniveau verhoogd van A2 naar B1. In de pilots ‘B1-route: van A2 naar B1’ hebben gemeenten met zes verschillende aanpakken ervaring opgedaan om inburgeraars die al taalniveau A2 hadden, te begeleiden naar niveau B1. Aan deze pilot deden de gemeenten Almelo, Delft, ‘s-Hertogenbosch, Kampen, Oss en Sittard-Geleen en hun partnergemeenten mee.
De pilotgemeenten hebben trajecten samengesteld waarin taallessen worden gecombineerd met (vrijwilligers)werk en participatieactiviteiten om zo te onderzoeken welke elementen werken voor de B1-route. De deelnemers werden door de gemeenten geselecteerd en verschilden bijvoorbeeld in leerbaarheid en het wel of niet hebben van werk. Deelnemers deden graag mee aan de pilot, omdat een hoger taalniveau hen helpt bij een vervolgopleiding of het vinden van een passende werkplek.
Uit de pilot blijkt dat niet iedere werkplek zich goed leent voor het leren van de Nederlandse taal en dat het combineren van werk en inburgering aandacht nodig heeft van de gemeente. Het rapport beveelt daarom aan om meer taalrijke werkplekken te creëren en ervoor te zorgen dat werken inburgering niet belemmert, maar juist versterkt.
Een taalrijke werkplek, waarbij taal gecombineerd is met (vrijwilligers)werk, kan inburgeraars een boost geven aan het leren van de taal. Hierbij is het volgens het rapport belangrijk dat gemeenten de regie houden en begeleiding regelen. Voor een taalrijke werkplek moet er een (aanzienlijk) deel van de tijd worden geluisterd, gesproken, gelezen en/of geschreven in het Nederlands.
Praktijklessen en taalmaatjes buiten de taallessen om helpen inburgeraars om de Nederlandse taal in andere situaties actief te oefenen en toe te passen. De inzet van praktijklessen in sommige pilots werd door deelnemers als heel positief ervaren.
Het leren van de taal op niveau B1 vraagt een tijdsinvestering. Veertig uur of onregelmatig werken kan het leren van de taal en het volgen van lessen in de weg staan. Het rapport laat zien dat het een uitdaging is om in korte tijd van niveau A2 naar B1 te gaan, maar dat het wel haalbaar is. Belangrijk is dat inburgeraars voldoende tijd krijgen om de taal te leren, te oefenen en huiswerk te maken.
Uit de pilot blijkt dat het bij de taalles goed werkt om zoveel mogelijk homogene groepen op basis van niveau en snelheid van leren samen te stellen. Deelnemers vinden dit ook fijn. Tegelijkertijd is het wenselijk dat inburgeraars ook andere vaardigheden kunnen ontwikkelen voor participatie in de samenleving, zoals digitale vaardigheden en kennis van de Nederlandse samenleving.
Voor een succesvol taaltraject helpt het inburgeraars om één vast aanspreekpunt te hebben bij de gemeente voor vragen over de taallessen of over het wegwijs worden in de Nederlandse samenleving, concludeert het rapport. Daarnaast wordt ook de meerwaarde van een uitgebreide intake geschetst. Daarin komen ook onderwerpen aan de orde als vervoer en kinderopvang.
De coronamaatregelen hadden helaas een grote impact op de pilot. Taallessen lagen tijdelijk stil en zijn zoveel mogelijk online hervat. Daardoor waren niet alle deelnemers in staat om het traject goed te kunnen volgen. Veel voornemens over werk, de inzet van taalmaatjes en praktische leeractiviteiten konden niet meer plaatsvinden. Ook de examens werden uitgesteld. Dit heeft de resultaten van de pilot sterk beïnvloed.
Van de 210 deelnemers hebben 151 deelnemers de pilot tot het einde meegedaan. Binnen deze groep heeft variërend per gemeente 16 tot 59% minimaal één examenonderdeel gehaald.
