Een budgethouder kan zelf kiezen hoe diegene zorg wil ontvangen: via een persoonsgebonden budget (pgb) of via zorg in natura. In het geval van een pgb koopt de hulpbehoevende zelf zorg in, terwijl in het geval van zorg in natura, een andere partij kiest van welke zorgorganisatie gebruik kan worden gemaakt. Dit kan de gemeente, het zorgkantoor of de zorgverzekeraar zijn. Het is mogelijk om een pgb en zorg in natura met elkaar te combineren, bijvoorbeeld wanneer sprake is van verschillende zorgbehoeften.
Zelf zorg inkopen
Wanneer iemand zelf zorg inkoopt met een pgb, kiest de budgethouder zelf de zorgverleners uit en het moment waarop zij komen. Diegene neemt het afsluiten van contracten met en het aansturen van zorgverleners, maar ook de planning, op zich. Ook administratieve taken en betalingen zijn verantwoordelijkheid van de budgethouder.
Zorg in natura
Wanneer een budgethouder kiest voor zorg in natura, neemt de gemeente, zorgverzekeraar of zorgkantoor nemen de administratie en afspraken met zorgorganisaties op zich. De budgethouder maakt in dit geval wél afspraken met de zorgaanbieder over de wijze van ondersteuning.
