Het jeugdzorgstelsel heeft sinds de decentralisatie in 2015 te maken met versnippering en variatie in processen. Dit heeft geleid tot hoge administratieve lasten, vooral voor zorgaanbieders. Handreikingen en standaarden moeten deze lasten verlagen en de uniformiteit vergroten. De effectiviteit van deze instrumenten is echter beperkt. Dat blijkt uit het onderzoeksrapport Handreikingen en standaarden in de jeugdzorg van de Jeugdautoriteit (JA).
Onderzoekers van de JA onderzochten de toepassing van handreikingen en standaarden voor het administratieve proces in de jeugdzorgpraktijk, door onder andere interviews met ontwikkelaars en gebruikers van de instrumenten. Daaruit blijkt dat betrokken partijen zien dat er in de afgelopen jaren goede stappen zijn gezet richting meer standaardisatie. En dat de inzet van handreikingen en standaarden daar zeker aan heeft bijgedragen. Toch worden veel handreikingen en standaarden nog te beperkt toegepast. Dat komt onder andere door de vrijblijvendheid van veel instrumenten en doordat veel gemeenten en jeugdzorgregio’s deze op hun eigen manier toepassen. Ook sluit de inhoud van instrumenten niet altijd aan bij de behoefte van gebruikers.
Hoewel er dus stappen zijn gezet, is er nog veel werk aan de winkel om de administratieve lasten in de jeugdzorg te verlichten. Met de aanbevelingen in het onderzoeksrapport kunnen ontwikkelaars van handreikingen en standaarden zorgen voor professionalisering en efficiëntieverbetering van de instrumenten, en daarmee ook van de jeugdzorgsector zelf. In het rapport doet de JA een aantal aanbevelingen voor de ontwikkelfase, maar ook voor de fase daarna. Aandacht voor het beleggen van eigenaarschap, goede monitoring en inzetten op kennisdeling zijn van belang om het gebruik van instrumenten duurzaam te borgen.
“Handreikingen en standaarden worden vanuit goede intenties ontwikkeld, maar sluiten vaak onvoldoende aan bij de behoefte van de gebruiker”, zegt Annemiek van der Laan, directeur-bestuurder van de JA. “Betrek relevante partijen bij de ontwikkeling ervan en verlaag het vrijblijvende karakter. Het onderzoek doet hiervoor een aantal concrete aanbevelingen.”
