Een Algerijnse schrijver besluit niet meer aan het publieke debat mee te doen, nadat er veel ophef is ontstaan over zijn woorden. Midden in het vluchtelingendebat en na ‘Keulen’ schrijft hij: “We moeten asiel aanbieden aan het lichaam, maar ook de ziel er van overtuigen te veranderen”. Boze reacties. Zijn suggestie dat mensen hun ziel moeten aanpassen wordt een “schandalig disciplinair project” genoemd.
Je ziel veranderen. Drie woorden.
Iemand tilt drie woorden op – zoals een hijskraan met zijn grijper een klein stukje lading van een bouwplaats kan tillen – om vervolgens te vertellen om welke redenen die drie woorden idioot zijn. Dat gebeurt in heel veel discussies. Wij mensen, met onze oren gespitst en gevormd naar letterlijkheid, tillen graag die kleine stukjes lading op. Om vanaf daar en níet vanuit het rommelige, ingewikkelde totaal, onze reactie te baseren.
Dat is niet eens zo’n grote ramp. Als we werkelijk letterlijk en in slechts enkele termen kunnen verwoorden wat we bedoelen is het zelfs wel comfortabel. Dan kan ik er altijd op rekenen dat wat uit jouw mond komt, 100% overeenkomt met jouw intenties, jouw bedoeling, jouw reden tot spreken, jouw hart. Maar da’s helaas niet het geval. Hoe vaak ontdek je al denkend, pratend of luisterend dat iets ingewikkelder is dan je dacht? Dat je niet precies kunt uitdrukken wat je bedoelt? Dat er tussen jouw uitgesproken taal en het terug horen van je eigen taal, gevoelsmatig een verschil zit?
Precies overbrengen wat je denkt, vindt en voelt is voor ieder mens een grote uitdaging. Het de ander de tijd, ruimte en vergissingen gunnen is vaak nog moeilijker. Want the most tricky part: nadat de één zijn hijskraan met grijper heeft gebruikt, doet de ander het ook. Vanaf dat punt is het verrekte lastig om gezamenlijk naar die rommelige bouwplaats terug te keren. Om samen te ontdekken, te verkennen, in dialoog te zijn. Om écht naar elkaar te luisteren en op zoek te zijn naar waaróm de ander zegt wat hij zegt.
Om elkaar beter te begrijpen.
Da’s naïef of idealistisch – kún je denken. Misschien willen we elkaar helemaal niet beter begrijpen. En spelen we liever een spel van macht, invloed en rookgordijnen. Op weg naar verzilvering van eigen belangen en gelijk. Dan komt een hoogwaardig ontwikkelde hijskraan bijzonder goed van pas. Dat kan natuurlijk ook.
Maar heb jij geen zin meer in discussies waarvan je achteraf denkt ‘was dit nou nodig?’. Wil jij liever op de bouwplaats wandelen, nieuwsgierig naar wie daar nog meer is en waarom? Klim dan van je Hijskraan Der Letterlijkheid, en nodig de ander uit dat ook te doen. Misschien brengt het je op gave plekken.
Eerdere blogs van Sjors Talsma
De tijd heeft geen haast: een oefening in aandacht
Als er te veel goede argumenten zijn
Van vol- en deeltijd- naar altijdwerk
