Het vinden van een baan, het ontwikkelen van stabiele sociale relaties en geaccepteerd worden door de samenleving vormen voor veel jongeren wereldwijd een uitdaging. Voor kwetsbare jongeren die institutionele zorg, zoals pleegouders of een SOS Kinderdorp, achter zich laten, is die uitdaging vaak nóg groter. Onderzoekers van de Universiteit van Amsterdam onderzochten de sociale uitsluiting van kwetsbare jongeren en ontdekten dat zij misschien positief terugkijken op de jaren van zorg, maar vanwege hun zorgverleden toch stigmatisering en uitsluiting ervaren.
Het onderzoeksproject is opgezet in opdracht van SOS Kinderdorpen om inzicht te krijgen in de mechanismen achter de sociale uitsluiting en zelfuitsluiting van kwetsbare jongeren in zes verschillende landen: Ivoorkust, Kenia, Malawi, Indonesië, Guatemala en Nederland. Het onderzoek is uitgevoerd door Nicky Pouw en Katie Hodgkinson aan het Amsterdam Institute for Social Science Research van de Universiteit van Amsterdam.
Gesprekken met 340 jongeren
Pouw en Hodgkinson hebben in de zes landen met 340 jongeren gepraat: SOS-jongeren, jongeren uit andere (informele) zorginstellingen en kwetsbare jongeren die het risico liepen hun ouderlijke zorg te verliezen. Op vragen over hun sociale leven luidde het antwoord vaak dat jongeren het gevoel hadden te worden gestigmatiseerd en anders te worden behandeld. Ook gaven ze aan moeite te hebben met het nemen van zelfstandige beslissingen of het idee te hebben niet goed voorbereid te zijn. Door dergelijke gevoelens van uitsluiting wordt hun actieve deelname aan de maatschappij beperkt.
De rol van het zorgverleden
Uit de resultaten van het onderzoek blijkt dat de veelvoud aan overgangen binnen de zorg, en dus het zorgverleden, de belangrijkste oorzaak vormt van die gevoelens van stigmatisering en sociale uitsluiting. Andere belangrijke factoren die daaraan bijdragen zijn etniciteit, leeftijd, geslacht en religie. Het project levert een bijdrage aan het mondiale debat over de sociale uitsluiting van kwetsbare jongeren.
Meer aandacht voor deze jongeren
Deze categorie jongeren valt nog altijd buiten de reikwijdte en statistieken van SOS Kinderdorpen en de meeste andere organisaties en instellingen. Toch verdienen deze jongeren aandacht, want ze lijken last te hebben van psychische problemen en te worden geconfronteerd met beperkte mogelijkheden wanneer zij later in hun leven hoger onderwijs willen volgen, werk zoeken of toegang proberen te krijgen tot sociale en professionele netwerken.
