De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) presenteerde onlangs haar WHO European Regional Obesity Report 2022. Hierin staat het nogmaals klip en klaar: overgewicht en obesitas zijn een gigantisch probleem. Ze vormen een van de belangrijkste doodsoorzaken in Europa, met naar schatting 1,2 miljoen sterfgevallen per jaar. Bovendien hebben zwaarlijvigen een grotere kans op het krijgen van onder andere kanker, hart- en vaatziekten, diabetes en luchtwegaandoeningen.
Dr. Karen Freijer is Algemeen manager bij het Partnerschap Overgewicht Nederland (ondergebracht bij Erasmus MC) en spreker op het WUR-seminar Leefstijlverandering in preventie en zorg. Karen is ook nauw betrokken bij de herziening van de Richtlijn en Zorgstandaard overgewicht en obesitas bij volwassen en kinderen. Ze zal hierover op het seminar een tipje van de sluier oplichten.
Karen: “Iedereen heeft het over het WHO-rapport, maar toch blijven de stigma’s bestaan. Nog steeds denken veel mensen, óók zorgprofessionals, bij obesitas en overgewicht: eigen schuld, dikke bult. Ga maar meer bewegen en gezonder eten – en dan is het zo over. Maar dat stigma moet eraf. Obesitas is een chronische ziekte, staat ook als zodanig in de lijst International Classification of Diseases 11, en is als chronische ziekte erkend door de EU Commissie en de WHO. Daar kunnen we niet langer omheen.
Pas als die mindset is verankerd en iedereen erkent dat het een ziekte is, kunnen we zwaarlijvigheid echt goed behandelen. Natuurlijk is het voorkomen van een ziekte (primaire preventie of collectieve preventie), zoals ook obesitas, beter dan behandelen, maar als iemand al aan deze ziekte lijdt, dan is het belangrijk dat passende zorg gegeven wordt. De zorgprofessional zal ook bij overgewicht en obesitas eerst een goede diagnose moeten stellen, waarbij hij/zij alle factoren die oorzakelijk, bijdragend of in stand houdend zijn in kaart brengt.
Dit zijn niet alleen leefstijlfactoren, zoals voeding en beweging. Ook bijvoorbeeld het gebruik van medicatie die een gewichtsverhogende bijwerking hebben of psychische, hormonale en/of genetische factoren kunnen een rol spelen. Pas dan kan een passende optimale individuele behandeling ingezet worden volgens de geldende richtlijn en zorgstandaard. Daarbij zal ook het sociale domein betrokken moeten worden, want ook problemen zoals financiële schulden, laaggeletterdheid en eenzaamheid kunnen van invloed zijn op overgewicht en obesitas.”
