Mensen met een levenslange beperking of een chronische ziekte voelen zich vaak niet serieus genomen als ze zorg of voorzieningen aanvragen. Het gevolg is dat het krijgen van goede ondersteuning veel energie kost en soms helemaal niet lukt. Dit blijkt uit zo’n 50 diepte-interviews die met aanvragers van zorg of ondersteuning zijn gehouden. De geconstateerde problemen spelen het meest bij gemeenten.
Veel geïnterviewden zeggen dat het regelen van zorg en ondersteuning een ingewikkeld proces is dat bergen energie kost. De betrokkenen vertellen over bureaucratie en de lange duur van procedures. Maar misschien nog het meest in het oog springend is, dat ze zich niet serieus genomen voelen door de mensen die hun aanvraag moeten beoordelen.
Gebrek aan deskundigheid
Ze vinden dat er slecht naar ze wordt geluisterd en ervaren vaak een gebrek aan empathie. Ook missen ze deskundigheid bij de professionals. Hierdoor krijgen ze vaak niet meteen de juiste ondersteuning of voorzieningen. Dat lukt meestal pas na lang aan de bel trekken of door in bezwaar te gaan. Gebrek aan deskundigheid leidt er soms ook toe dat er steeds weer (medische) informatie en advies bij derden wordt opgevraagd, waardoor het krijgen van ondersteuning soms maanden duurt.
Een van de geïnterviewden beschrijft het regelen van ondersteuning als volgt: “Het is de bedoeling dat we dankzij die ondersteuning kunnen participeren. Maar het proces daarnaartoe is zo bureaucratisch en belastend dat er voor daadwerkelijk participeren weinig tot geen energie meer overblijft.”
Onmacht
Verder melden veel geïnterviewden dat bezuinigen vaak een belangrijker doel lijkt, dan het helpen oplossen van hun problemen. Dus krijgen mensen soms zonder enige uitleg een beschikking thuis gestuurd waarin hun zorg wordt gehalveerd. Of wordt er bij de toewijzing van een rolstoel gekozen voor een goedkope en slecht passende oplossing, waardoor iemand ernstig in zijn mobiliteit wordt beperkt.
De ervaringen met het aanvragen van zorg hebben bij menigeen geleid tot sterke gevoelens van onmacht en frustratie. “Uiteindelijk dacht ik: sorry, dat ik besta!”
Aanbevelingen
De interviews zijn gehouden in het kader van het programma Zorg verandert van Ieder(in), de koepelorganisatie van mensen met een beperking en chronisch zieken.
Illya Soffer, directeur van Ieder(in) roept het nieuwe kabinet op in te grijpen. “De hervorming van de langdurige zorg is drie jaar geleden ingezet. Niet alleen ons onderzoek, maar ook allerlei eerdere onderzoeken laten zien dat het nieuwe systeem voor mensen met een langdurige zorgvraag niet werkt. De maat is vol! Het beste zou zijn dat er alsnog een nieuwe, aparte regeling komt voor deze groep mensen. Maar als dat politiek niet haalbaar is, dan moet minister De Jonge in ieder geval snel drie verbeteringen doorvoeren. Ten eerste: maak de indicatiestelling voor zorg via gemeenten onafhankelijker. Bied bijvoorbeeld de mogelijkheid van een second opinion door een onafhankelijke instantie. Ten tweede: maak het eerste loket waar iemand zich meldt verantwoordelijk voor het realiseren van de oplossing, zodat mensen niet meer van het kastje naar de muur worden gestuurd. Ten derde: school de Wmo-consulenten zo bij dat ze de kennis en ervaring van mensen met een beperking gaan benutten bij het bedenken van een oplossing.”
Vanavond in Nieuwsuur
Het tv-programma Nieuwsuur besteedt vanavond aandacht aan het onderzoek. Ook is er een studiogesprek met Illya Soffer. Zie hier de vooraankondiging van het programma
