Moet de gemeente de kosten betalen voor het beheer van het persoonsgebonden budget in het kader van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en Wet langdurige zorg (Wlz) door de bewindvoerder? De Centrale Raad van Beroep is daar in haar uitspraak van 21 mei 2015 heel helder over.
Wat vraagt de bewindvoerder?
Betrokkene heeft een indicatie AWBZ en hij ontvangt deze in de vorm van een persoonsgebonden budget (pgb). Hij wil dit pgb laten beheren door zijn bewindvoerder en vraagt hiervoor bij de gemeente bijzondere bijstand aan. Het gaat om een bedrag van € 490,- het eerste jaar, vanwege het "openen en onderhouden van een bankrekening, het controleren van de indicatie, zorgbeschikking en uitbetaling van voorschotten, het berekenen van te besteden bedragen voor zorg, het zoeken en vinden van geschikte zorgverleners of zorginstelling, het onderhouden van contacten met budgethouder en zorgverleners, het twee maal per jaar verantwoorden aan het Zorgkantoor van de besteding van het pgb en het desgevraagd aanleveren van alle documenten die door het Zorgkantoor gevraagd worden bij een intensieve controle."
Moet de gemeente dit betalen?
De gemeente Amsterdam weigert bijzondere bijstand toe te kennen. Betrokkene laat het er niet bij zitten en procedeert door tot de Centrale Raad. De Centrale Raad stelt dat betrokkene niet aannemelijk heeft gemaakt dat hij aangewezen is op zorg in de vorm van een pgb. Bovendien stelt de Centrale Raad dat de kosten die zijn gemoeid met het beheer van het pgb, niet op de bijstand behoren te worden afgewenteld. Deze komen voor rekening van betrokkene. Met andere woorden, de gemeente Amsterdam heeft de aanvraag terecht afgewezen.
Wat is nu de les voor de Wmo en de Wlz?
Zowel in de Wmo als in de Wlz is sinds 1 januari geregeld dat men zich gemotiveerd op het standpunt moet stellen waarom men een pgb wil hebben. Uitgangspunt is dat men de voorziening in natura krijgt. Maar men kan ook voor een pgb kiezen als het pgb een meerwaarde heeft boven de voorziening in natura. De bedoeling van het pgb is om mensen meer de regie in eigen hand te geven. Met een pgb is iemand zelf werkgever en kan zelf middels overeenkomsten en dagelijkse afspraken bepalen wat er wanneer gedaan wordt. Dat kan aanzienlijke meerwaarde opleveren. Maar in dit geval gaat het om iemand die niet in staat is om de verantwoordelijkheid van het pgb zelf te dragen. Daarvoor is een bewindvoerder aangesteld. Met andere woorden, niet betrokkene zelf maar de bewindvoerder krijgt de regie. En dan is de vraag wat de meerwaarde van de het pgb boven naturalevering is.
Nieuwe denkwijze Wmo 2015 en wlz
En dat is nu juist nieuw in de Wmo 2015 en in de Wet langdurige zorg. Het uitgangspunt van verstrekking in de vorm van een pgb is niet langer: “U wilt het? Goed, dan krijgt u het!“ Nu hebben de gemeente en het Zorgkantoor mogelijkheden gekregen na te gaan of het geven van een pgb wel zinvol is, of het wel iets bijdraagt aan een grotere zelfstandigheid (of een andere belangrijke zaak). Kan men dat niet aangeven, dan is er geen enkele aanleiding om een pgb te verstrekken.
Kritisch omgaan met pgb
Voorheen was het pgb erg gewild, zeker in de AWBZ. Aanvankelijk werd de verantwoording van deze gelden niet of nauwelijks gecontroleerd. De laatste jaren is de controle aangescherpt, omdat gebleken is dat er toch op redelijke grote schaal gefraudeerd werd. Een tweede zorgwekkende trend wordt gevormd door rechtszaken van de laatste jaren, waarin beheerders van pgb’s gelijk ook zorgleverancier waren, maar er met het geld vandoor zijn gegaan. Iedere ontvanger van een pgb is zelf verantwoordelijk voor de besteding van en het toezicht op zijn pgb. Vertrekt het pgb-kantoor met de noorderzon? Dan vordert het Zorgkantoor het onjuist of niet verantwoorde stuk pgb terug. Dit heeft voor een aantal (verstandelijk) gehandicapten echt forse schulden (soms meer dan € 100.000,-) opgeleverd. Daarom is het belangrijk om kritisch te zijn bij het verstrekken van een pgb. Het is een uitstekende manier om regie over het eigen leven te kunnen voeren, maar daar moet iemand dan wel toe in staat zijn.
Lees verder
Dossier pgb
Drs. Wim Peters is werkzaam voor Stimulansz. Zijn collega mr. Evelien Meester schreef eerder de volgende blogs
Is een onvoorwaardelijk basisinkomen juridisch mogelijk?
Balanceren tussen zorgplicht voor kwetsbare burgers en kostenbewustzijn - deel 2
Balanceren tussen zorgplicht voor kwetsbare burgers en kostenbewustzijn - deel 1
Onderzoek naar vermogen in het buitenland: discriminatie of niet?
Hennepkwekerij: waar ligt de grens tussen kweken voor eigen gebruik en professioneel kweken?
Vereenvoudiging beslagvrije voet
