Voor personen met een beperking en ouderen is zo lang mogelijk zelfstandig in de eigen woon- en leefomgeving blijven al jaren het devies. Ook in de nieuwe Wmo wet staat dat hoog in het vaandel. Mensen willen immers zelf zo lang mogelijk in hun vertrouwde omgeving blijven wonen. Bovendien is het stukken goedkoper dan hen onder te brengen in verzorgingshuizen en of verpleeghuizen. Dus een win, win situatie. De drempel om in aanmerking te komen is dan ook verhoogd door verzwaring van het ZZP (zorg zwaarte plan).
Maar de zorgvraag is daarmee niet afgenomen. Die neemt misschien wel iets toe. In de intramurale zorg zijn veel voorzieningen beschikbaar, die in de eigen woonomgeving ontbreken. Naast het slechten van drempels of wel woningaanpassingen, is de roep om huishoudelijke hulp een eerste vraag, die daarin opdoemt.
Daar had men in de Wmo wet rekening mee gehouden. De nieuwe toverformule was geboren namelijk: Inzetten van de eigen kracht dan wel de kracht van de omgeving. Dat was vroeger heel gewoon dus daar moesten we maar weer naar terug was de gedachte van de ijverige ambtenarengroep, die het Wmo-beleid formuleerde. Daarbij werd gemakshalve voorbijgegaan aan decennialang werken aan de individualisering van de samenleving, die nog gewoon doorgaat. Ook het leveren van maatwerk in de zorg is een op het individu gericht beleid, ook al had men dit misschien niet zo bedoeld. Ik kan mij geheel vinden in voornoemd maatwerk beleid, maar de gevolgen kunnen niet worden opgevangen met systemen uit de zestiger jaren, zoals men inmiddels allang heeft gemerkt.
Veel gemeenten zijn de zorg en de huishoudelijke hulp in het bijzonder vanuit een financieel perspectief gaan bekijken. Dat heeft ertoe geleid dat in de verordening allerlei regels werden gesteld om het financieel beheersbaar te houden. Vervolgens gaf de bestuursrechter aan dat dit strijdig was met de Wmo-wetgeving, die maatwerk voorstaat. Gemeenten gaan er echter gewoon mee door omdat er toch geen sancties op staan en het levert zelfs een begrotingsoverschot op. Maar je zal maar afhankelijk zijn van goede zorg en huishoudelijke hulp en je krijgt alleen het advies: “Boor de eigen kracht aan en de kracht van de omgeving”.
De eigen kracht heeft men al lang ingezet en vaak ook de kracht van de omgeving, alvorens men een keukentafel gesprek aanvraagt. De mantelzorgers, die zich inzetten daarvoor, verdienen onze (professionele) steun. En natuurlijk de steun waarom ze zelf vragen. In de geïndividualiseerde samenleving is een beroep doen op collectiviteit geen optie. Wel kan men vanuit sociaal perspectief een beroep doen op menskracht, maar dat moet men dan organiseren, structureren en professioneel ondersteunen. Daarop investeren als gemeente zal op termijn de zorg in de eigen omgeving betaalbaar en kwalitatief ook goed houden.
Een illustratief voorbeeld: Het hele huis op vrijwillige basis schoon laten maken door de omgeving gaat echt niet lukken. Maar onderdelen daarvan wel zoals bijvoorbeeld strijken en of de was doen. Mensen met een beperking bijvoorbeeld, vinden dat leuk werk en kunnen dat mogelijk doen. Zo’n was- en strijkservice moet georganiseerd en gefaciliteerd worden natuurlijk. Gemeente; gebruik uw zorggelden daarvoor. Of laat de huishoudelijke hulp met een maatje met een beperking samen de huishoudelijke taken verrichten bijvoorbeeld. Een professional met een vrijwilliger koppelen biedt 2 vliegen in 1 klap. Dat is nu een echte win win situatie. En vergeet ook niet dat de huishoudelijke hulp misschien samen met de hulpvrager het huis kan schoonhouden. Dat is de eigen kracht inzetten. Het zijn maar voorbeelden maar dit is nu denken in de transformatie van het sociale domein. De deskundigen in deze zijn de huishoudelijke hulpen zelf. En voor hen wordt de baan veel aantrekkelijker omdat zij meerdere ondersteuning kunnen bieden. En natuurlijk kun je deze gedachtenvorm ook doortrekken in andere wonen-, zorg- en welzijnstaken.
