Staatssecretaris Klijnsma vindt het belangrijk om armoede bij kinderen te bestrijden. Daarom hebben alle gemeenten dit jaar extra geld gekregen om in te zetten voor kinderen in armoede. En meer dan de helft van de gemeenten biedt gezinnen een zogenaamd Kindpakket aan, zo schrijft zij in haar vermoedelijk laatste Verzamelbrief (1) aan de gemeenten. En om de gemeenten te helpen de bekendheid van de ‘regelingen’ te vergroten komt er vanaf 6 april een aparte toolkit op de website www.kansenvoorallekinderen.nl.
Dat is natuurlijk allemaal heel goed. Want als ouders kinderen krijgen brengt dat meestal veel vreugde, maar in elk geval ook veel kosten. Het Kindpakket moet er voor zorgen dat ook kinderen van ouders die het niet zo breed hebben gewoon mee kunnen doen en niet –althans niet vanwege de kosten - bijvoorbeeld het schoolreisje of het lidmaatschap van een sportvereniging aan zich voorbij moeten laten gaan. En als dit opiniestuk bijdraagt aan het vergroten van die bekendheid met die ‘regelingen’ is dat mooi meegenomen.
Maar ik heb ‘regelingen’ niet voor niets tussen aanhalingstekens geplaatst. Er is namelijk geen formele regeling voor deze kindpakketten. Die was er wel eentje. Namelijk de categoriale bijstand voor de maatschappelijke participatie van schoolgaande kinderen. Deze regeling is echter bij de invoering van de Participatiewet afgeschaft. In een interview in de Bijstandsbode.nl gaf Staatssecretaris Klijnsma aan geen voorstander te zijn van categoriale bijzondere bijstand: “Voor het verlenen van bijzondere bijstand zijn de individuele situatie en daadwerkelijk gemaakte kosten leidend. Dat kan niet bij categoriale bijstand.” En zij vervolgde: “Met het kindpakket kan ook individueel maatwerk worden geleverd. Voor het ene gezin geldt dat zij geen fiets kunnen kopen voor hun kind voor een ander gezin geldt wellicht dat het kind een fiets heeft gekregen van oma maar niet mee kan op schoolreisje.” Het nadeel aan de categoriale bijstand zoals wij die kenden in de WWB en haar rechtsvoorgangers is terecht gesignaleerd. Doordat de kosten niet daadwerkelijk in het individuele geval gemaakt hoefden te worden, kwam het soms neer op een algemene inkomensondersteuning. Dat is inkomenspolitiek en die is voorbehouden aan de Rijksoverheid. Maar dat maatwerk in de kindregelingen zie ik niet zo, althans niet in de zin van de individuele bijzondere bijstand. Er zijn namelijk helemaal geen bijzondere omstandigheden. Het gaat immers om kosten waarvoor elk gezin met kinderen komt te staan.
Er is dus in wezen geen deugdelijk wettelijke basis op grond waarvan gemeenten de betreffende kindpakketten kunnen verstrekken. Gemeenten die wel een Kindpakket verstrekken doen dit soms op een bij verordening krachtens de Gemeentewet in het leven geroepen sport- en/of cultuurfonds, soms als buitenwettelijk begunstigend beleid op grond van de Participatiewet en soms op grond van beleid waarvan de wettelijke grondslag in dikke nevelen gehuld blijft.
Ik vind dat bij een zo belangrijk punt van beleid, het bestrijden van armoede onder kinderen, de wettelijke grondslag niet schimmig mag blijven. En gelet op het karakter van het Kindpakket lijkt een inbedding in de Participatiewet het meest voor de hand te liggen. En de eis dat het moet gaan om daadwerkelijk gemaakte kosten, kun je natuurlijk ook gewoon in de wet opnemen.
Bovendien heeft een deugdelijke wettelijke verankering als voordeel dat tevens bewerkstelligd kan worden dat ook de overige gemeenten een Kindpakket verstrekken. Want nu, bij gebreke van een deugdelijke wettelijk grondslag, is het geheel aan de welwillendheid van de betreffende gemeente overgelaten of er een Kindpakket wordt verstrekt of niet. En - dat is niet onbelangrijk – hebben de gemeenten die dat niet doen, het juridische gelijk aan hun zijde.
Kortom; er wacht een mooie taak voor het nieuwe kabinet. En mocht de formatie nog erg lang duren, mag Klijnsma het van mij ook nog zelf regelen.
(1) Verzamelbrief
