De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) voert op dit moment toezicht uit op de afdelingen Zeer Intensieve Kortdurende Observatie en Stabilisatie (ZIKOS) van twee zorgaanbieders in de jeugdzorg. De ZIKOS-afdelingen zijn onderdeel van jeugdzorgaanbieders Stichting iHUB (locatie ‘t Anker, Harreveld) en Stichting Pactum (locatie Zetten). Aanleiding voor dit onderzoek is informatie over deze afdelingen die de inspectie onlangs kreeg.
Normaal gesproken geeft de inspectie geen informatie over de inhoud van ontvangen signalen en meldingen, de afhandeling ervan en over haar actuele toezichtactiviteiten. Maar inmiddels is veel informatie bekendgemaakt door anderen en krijgt de inspectie hier vragen over. Daarom schetst de inspectie nu wel het proces rond dit toezicht. Dit doet de inspectie voor zover als mogelijk, want het onderzoek loopt nog en het is belangrijk dat dit zorgvuldig gebeurt.
De inspectie heeft onlangs informatie ontvangen over de ZIKOS-afdelingen van een ervaringsdeskundige. De informatie bestaat uit een weergave van ervaringen van vele jeugdigen die geplaatst zijn geweest op een ZIKOS-afdeling. “We vinden het heel moedig van deze jeugdigen dat ze hun verhaal en ervaringen over de ZIKOS-afdeling hebben verteld. En dat ze toestemming hebben gegeven dit met ons te delen”, zegt Angela van der Putten, hoofdinspecteur Jeugd en Maatschappelijke Zorg.
De informatie gaf de inspectie aanleiding voor een onaangekondigd toezichtsbezoek aan de ZIKOS-afdelingen van de twee jeugdhulpaanbieders. Het toezicht richtte zich in eerste instantie op de veiligheid van de jeugdigen die op dat moment op de ZIKOS-afdelingen verbleven, en op de kwaliteit van zorg. Tijdens dit bezoek zag de inspectie dat de kwaliteit van de hulp die op dat moment werd geboden niet toereikend was. De inspectie constateerde dat de ZIKOS-afdelingen onvoldoende kwaliteit van zorg en onvoldoende begeleiding op maat bieden. Deze eerste bevindingen zijn direct gedeeld met de jeugdhulpaanbieders. De inspectie heeft hen gevraagd hier onmiddellijk en nadrukkelijk aandacht voor te hebben.
De inspectie werkt verder aan het onderzoek naar de ZIKOS-afdelingen en bekijkt of en welke vervolgacties nodig zijn. De resultaten van het toezicht publiceert de inspectie in rapporten. Voordat de inspectie een rapport openbaar kan maken, moet de inspectie rekening houden met de termijnen voor onder meer een check op feitelijke onjuistheden door de betrokken jeugdhulpaanbieders. Ook hebben zorgaanbieders de mogelijkheid bezwaar te maken tegen besluiten van de inspectie of openbaarmaking van het definitieve rapport.
Tot de openbaarmaking van het inspectierapport kan de IGJ niet verder ingaan op de bevindingen en het toezicht.
Zie: Wat maken we openbaar | Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (igj.nl)
De ZIKOS-afdeling is een onderdeel van de JeugdzorgPlus (gesloten jeugdzorg) waar de intensiteit van de behandeling zeer hoog is. ZIKOS is bedoeld voor jeugdigen van 12-18 jaar met complexe en meervoudige gedragsproblemen in combinatie met een acute psychiatrische crisis. Er is dan een hoog risico op forse overspannenheid, agressie, suïcidaliteit of zelfbeschadiging (automutilatie) bij de jeugdigen. Ook hebben jeugdigen soms ernstige emotionele stoornissen. De jeugdigen kunnen in ernstige mate een risico voor zichzelf vormen. Er is een landelijke capaciteit voor deze groep jeugdigen van achttien bedden. Dit is verdeeld over de jeugdzorginstellingen iHUB ’t Anker (Harreveld) en Pactum (Zetten).
